Spotkamy się w szerokim gronie nauczycieli, edukatorów, trenerów, asystentów kulturowych i językowych, dyrektorów placówek oświatowych, naukowców, młodzieży oraz przedstawicieli trzeciego sektora i międzynarodowych organizacji. Na konferencji dyskutować będziemy o tym, jak gwałtownie rosnąca różnorodność kulturowa, językowa i społeczno-ekonomiczna wpływa na zmianę działań edukacyjnych w kierunku praktyk włączających wszystkie, bez wyjątku, osoby uczące się.
Kluczowi mówcy
Wykład inaugurujący konferencję 26.08 wygłosi dr Urszula Markowska-Manista, adiunkt na Wydziale Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego. W sobotę 27.08 konferencję otworzy rozmowa ekspertów: prof. Małgorzaty Żytko, pedagoga, pracownika naukowego Wydziału Pedagogicznego UW, członek ATEE z prof. Jackiem Pyżalskim, pracownikiem naukowym na Wydziale Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Kluczowe pytania
Konferencja Pokazać – Przekazać 2022 ma szczególne znaczenie. Przede wszystkim ze względu na aktualną sytuację geopolityczną związaną z wojną na Ukrainie, ale też potężne ruchy migracyjne oraz ze względu na długotrwałe doświadczenie nauki hybrydowej w czasie pandemii Covid-19. Te trzy zjawiska leżą u podstaw utraty spójności społecznej, która prowadzić może do rozwarstwienia społecznego, a w rezultacie do wykluczenia osób uczących się ze środowisk defaworyzowanych. Aby podejście włączające uczynić fundamentem procesu kształcenia, nauczyciele i edukatorzy potrzebują wiedzy i odpowiednich kompetencji. Potrzebują ich też, by odpowiedzieć na wyzwania, jakie różnorodność stawia przed edukacją i wykorzystać ją do budowania społecznego potencjału.
Dlatego na konferencji, odbywającej się tuż przed nowym rokiem szkolnym, postawimy kilka kluczowych pytań:
- Jak tworzyć optymalne warunki rozwoju dla wszystkich uczących się, tak by uwzględniały one podejście włączające i zarazem zróżnicowane indywidualne potrzeby społeczne i edukacyjne?
- Jak projektować i moderować zajęcia edukacyjne (np. w szkole, muzeum, domu kultury, świetlicy) dostępne dla grup o wysokim poziomie różnorodności kulturowej, językowej i społecznej uczestników?
- Jak łączyć ludzi o różnych, często niekompatybilnych, potrzebach edukacyjnych w ramach jednej społeczności szkolnej, instytucji kultury czy placówki edukacji poza formalnej?
- W jaki sposób różnorodność, wielokulturowość i międzykulturowość wzbogacają naukę i środowisko uczenia się?
- Jakie działania edukacyjne bardziej wykluczają, niż włączają wszystkie osoby uczące się?
Jednocześnie chcielibyśmy nadać edukacji włączającej szersze rozumienie. Zależy nam, by rozumiana była jako proces kształcenia, który wyposaża uczniów w kompetencje niezbędne do budowania w przyszłości społeczeństwa włączającego. W społeczeństwie takim różnorodność postrzegana jest jako kapitał społeczny i cywilizacyjny. Stąd ważne pytanie: jak, stosując podejście włączające, zarządzać różnorodnością w placówce edukacyjnej, by wydobyć drzemiący w niej potencjał?
Eksplorując powyższe zagadnienia, przyjrzymy się również rozwiązaniom sprawdzonym i rekomendowanym w innych krajach, a także wymienimy się doświadczeniami i wnioskami z ostatnich kilku miesięcy nauczania w wielokulturowych i wielojęzycznych klasach. Mamy nadzieję, że atrakcyjne, angażujące formaty zachęcą uczestników konferencji do gorących i owocnych dyskusji. Bardzo cieszymy się, że możemy zaprosić Państwa na konferencję w pełni stacjonarną. Mamy nadzieję, że sale Centrum konferencyjnego w Koperniku wypełnią się z końcem sierpnia po brzegi.
Zgłoszenia
Konferencja jest płatna – opłata konferencyjna wynosi 246,00 zł brutto (w tym 23% VAT).
Piątek, 26 sierpnia 2022 r.
9:00 – 10:00 Rejestracja
10:00 – 10:15 Otwarcie konferencji
Robert Firmhofer, dyrektor Centrum Nauki Kopernik
10:15 – 11:00 Wykład inauguracyjny
Od partycypacji do dekolonizacji myślenia o edukacji w i dla różnorodności (opis wykładu znajduje się poniżej)
Dr Urszula Markowska-Manista, Uniwersytet Warszawski
11:00 – 11:30 Rozmowa z dr Urszulą Markowską-Manistą oraz sesja pytań od uczestników
Moderator: Anna Dziama, Centrum Nauki Kopernik
11:30 – 11:40 Informacje organizacyjne
11:40 – 12:00 Przerwa kawowa
12:00 – 13:30 Panele dyskusyjne: Jacy jesteśmy? Widoczne – niewidoczne.
Opisy paneli znajdują się poniżej, w zakładce Panele.
Zapraszamy do dyskusji na temat różnorodności, z jaką spotykamy się w najbliższym nam otoczeniu społecznym, czyli w środowiskach edukacyjnych. W szkole, w klasie, na zajęciach pozalekcyjnych i pozaszkolnych, w domu kultury, bibliotece czy muzeum, w miejscu pracy. Porozmawiamy o wyzwaniach, jakie stawia przed nami wielokulturowość, zróżnicowanie potrzeb i możliwości osób uczących się, nierówności społeczne i ekonomiczne, które mają wpływ na nierówny start młodych w dorosłe życie. Z różnych perspektyw i w odwołaniu do różnych doświadczeń – teoretyków i praktyków edukacji - spróbujemy określić, na czym te wyzwania polegają, co stanowi problem, gdzie pojawiają się pola konfliktu. Z jakimi barierami i dylematami się mierzymy, aby zwiększać szanse osób zagrożonych wykluczeniem społecznym i edukacyjnym? Co czynimy, aby osoby nieuprzywilejowane miały możliwość dostępu i uczestnictwa w nauce, kulturze? Na czym ma polegać równe traktowanie każdego w grupie?
Panel 1. Wielokulturowość - niezwykła codzienność współczesnej edukacji
Paneliści:
- Agnieszka Kozakoszczak, Fundacja na rzecz Różnorodności Społecznej
- Jolanta Żurańska, XVIII LO im. J. Śniadeckiego w Łodzi
- Urszula Majcher-Legawiec, Fundacja im. M. Reja
- Paweł Małysz, student Szkoły Głównej Handlowej
Moderator: dr Anna Grabowska, Centrum Nauki Kopernik
Panel 2. Uniwersalność a „specjalność” potrzeb edukacyjnych
Paneliści:
- dr hab. Piotr Plichta, Uniwersytet Wrocławski
- Anna Puchta, Centrum Nauki Kopernik
- Barbara Skrok, Stowarzyszenie PASE
- Ryszard Sikora, Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kadry Kierowniczej Oświaty
- Agata Jurkiewicz, ekspertka niezależna
Moderator: dr Małgorzata Czajkowska-Kisil, Instytut Głuchoniemych / Uniwersytet Warszawski
Panel 3. Inny – nie obcy
Panel 4. Edukacja jako wspólnota obywatelska w kulturze indywidualizmu
Paneliści:
- Mirosław Sielatycki, Biuro Edukacji m. st. Warszawy
- Małgorzata Zasuńska, Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń
Moderator: Katarzyna Grubek, Centrum Edukacji Obywatelskiej
Panel 5. Różny start – równe szanse
Paneliści:
- Maria Mach, Krajowy Fundusz na rzecz Dzieci
- dr Waldemar Grabowski, program ESERO
- dr Jagoda Gandziarowska- Ziołecka, Fundacja Kosmos dla dziewczynek
- dr Jarosław Kilon, Nidzicka Fundacja Rozwoju NIDA
- Alicja Harackiewicz, Centrum Nauki Eksperyment w Gdyni
Moderator: Agnieszka Bajtyngier, Centrum Nauki Kopernik
13:30 – 14:30 Obiad
14:30 – 15:30 Potencjał różnorodności – wykorzystajmy tę szansę
Opis panelu znajduje się poniżej, w zakładce Panele.
Każdy z porannych paneli dotyka innego zagadnienia. A przecież z każdym z tych wyzwań spotykamy się w naszych społecznościach i codziennej pracy. Budujemy indywidualne i wspólne strategie zarządzania różnorodnością. Chcemy robić to lepiej. Mniejszym kosztem i skuteczniej. Dlatego dzielimy się wiedzą i doświadczeniem. Uczymy się od siebie nawzajem. Szukamy sprzymierzeńców. Budujemy koalicje.
Paneliści:
- prof. Małgorzata Żytko, Uniwersytet Warszawski
- Sylwia Żmijewska-Kwiręg, Centrum Edukacji Obywatelskiej
- Joanna Gospodarczyk, dyrektorka Biura Edukacji m.st. Warszawy
Moderator: Anna Dziama, Centrum Nauki Kopernik
15:30 – 16:00 Przerwa kawowa
16:00 – 18:00 Wydarzenie towarzyszące programowi edukacyjnemu wystawy „Przyszłość jest dziś”.
Seminarium: Koalicje dla Ziemi
Mimo alarmujących komunikatów naukowych dopiero niszczące burze, deszcze zalewające centra miast i ekstremalne upały zwróciły uwagę opinii publicznej na zmianę klimatu. Wśród stron biorących udział w debacie o zagrożeniach i szansie na ratunek widoczne są podziały i wzajemna nieufność. Wiemy, że zmiana klimatu jest faktem, jednak różnimy się w przekonaniach o tym, jak jej przeciwdziałać. Czy lepiej jest budować elektrownie atomowe, czy rozwijać OZE? Co przyniesie nam większą korzyść? Co jest bezpieczne, gdzie możemy postawić granice, jakie ryzyka jesteśmy skłonni zaakceptować, z jakich wygód zrezygnować?
Celem seminarium pt.: „Koalicje dla Ziemi” jest próba zrozumienia i doświadczenia przynależności, wspólnoty i różnorodności, które wynikają z naszego miejsca na świecie, wiedzy i gotowości do działania. Porozmawiamy o ratowaniu Ziemi, naszych przekonaniach i gotowości do budowania solidarności, która pozwoli nam skuteczniej dbać o planetę i o nas samych.
Zwiedzanie wystawy „Przyszłość jest dziś” w Centrum Nauki Kopernik
Sobota, 27 sierpnia 2022 r.
9:15 – 10:00 Co zrobić, żeby się udało? Pułapki włączania i jak sobie z nimi radzić?
Mamy już coraz mniej wątpliwości, że edukacja włączająca powinna być w jak najszerszym zakresie obecna w szkołach i przedszkolach. Co to oznacza w praktyce? Czy wystarczy tylko połączyć dzieci z różnorodnymi potrzebami rozwojowymi w jednej grupie czy placówce? Badania dostarczają nam wielu dowodów na to, że nie zawsze przynosi to pożądane efekty. Czasem nie wszystko się udaje. To właśnie takie kwestie będą tematem naszej dyskusji. Zmapujemy i zidentyfikujemy najważniejsze problemy oraz zastanowimy się, jak można je rozwiązać, przedstawiając konkretne przykłady działań i zachęcając do dyskusji.
Rozmowa ekspertów:
- prof. Małgorzata Żytko, Uniwersytet Warszawski
- prof. Jacek Pyżalski, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
10:00 – 12:00 Warsztaty
Celem warsztatów, które odzwierciedlają tematykę poruszaną w czasie piątkowych paneli jest zainspirowanie uczestników do podejmowania działań włączających, wyposażenie ich w wiedzę i umiejętności oraz pobudzenie do refleksji nad własną praktyką i działaniami. Wspólnym mianownikiem proponowanych sesji jest pytanie, co to znaczy praktykować edukację włączającą wobec otaczającej nas różnorodności. Jak zapewnić dostępność do edukacji wszystkim osobom uczącym się? Co to znaczy zapewnić równe traktowanie i wyrównywać szanse? Co to znaczy zapobiegać dyskryminacji? Jak zapewnić i dbać o jakość w edukacji włączającej? Co to znaczy integrować, np. poprzez sztukę lub naukę?
Wszystkie warsztaty będą miały limit miejsc. Niektóre będą powtórzone po przerwie kawowej. Opisy warsztatów można znaleźć w zakładce Warsztaty poniżej.
Warsztat 1. Budujemy most – czyli porozumienie bez barier
Prowadzący: Adam Zahler, Aleksander Jasiak, Centrum Nauki Kopernik
Warsztat 2. Małe rzeczy, które dużo znaczą (Fundacja Szkoła z Klasą)
Warsztat 3. Niebezpieczeństwo prostych historii
Prowadząca: Małgorzata Zasuńska, Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń
Warsztat 4. Język, kultura, tożsamość
Prowadząca: Urszula Majcher-Legawiec, Fundacja im. Mikołaja Reja
Warsztat 5. Cztery filary szkoły otwartej.
Prowadzący: Jan Dąbkowski, Elżbieta Grab, Centrum Edukacji Obywatelskiej
Warsztat 6. Narracje migrantów
Prowadząca: Agnieszka Kozakoszczak, Fundacja na rzecz Różnorodności Społecznej
12:00 – 13:00 Obiad
13:00 – 15:00 Warsztaty
Warsztat 1. (O)twórzmy szkołę!
Prowadzący: Kamil Wachol, Adam Zahler i Katarzyna Potęga, Centrum Nauki Kopernik
Warsztat 2. Język, kultura, tożsamość
Prowadząca: Urszula Majcher-Legawiec, Fundacja im. Mikołaja Reja
Warsztat 3. Wystarczy wyjść na spacer
Prowadząca: Dorota Kulesza-Tałan, Monika Jędrzejewska, Centrum Nauki Kopernik
Warsztat 4. Niebezpieczeństwo prostych historii
Prowadząca: Małgorzata Zasuńska, Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń
Warsztat 5. Sztuka. W poszukiwaniu punktów stycznych
Prowadząca: dr Małgorzata Minchberg
Warsztat 6. Narracje migrantów
Prowadząca: Agnieszka Kozakoszczak, Fundacja na rzecz Różnorodności Społecznej
15:00 – 15:30 Przerwa kawowa
15:30 – 16:15 Przewrót w edukacji – scenariusze przyszłości
- Judyta Kotarba, Collegium Da Vinci
- Paweł Małysz, student SGH
- Zofia Dzik, Instytut Humanites
Moderator: Katarzyna Młynek, Centrum Nauki Kopernik
16:15 – 16:30 Zakończenie konferencji
piątek, 26.08, godz. 10:15 – 11:00
Wykład inauguracyjny. Od partycypacji do dekolonizacji myślenia o edukacji w i dla różnorodności
Dr Urszula Markowska-Manista, Uniwersytet Warszawski
Chociaż migracje obejmują coraz większy obszar świata, daleko nam do utopijnej jego wizji bez granic. Podobnie rzecz ma się z edukacją w i dla różnorodności, która staje dziś przed wieloma nowymi wyzwaniami związanymi ze zwiększoną migracją wywołaną m.in. zmianami klimatycznymi, konfliktami zbrojnymi czy kryzysami ekonomicznymi i humanitarnymi. Wyzwania te unaoczniają sieci globalnych powiązań i wpływają na naszą codzienność oraz życie jednostek oraz społeczności w bliskich i odległych geograficznie regionach świata. Wskazują jednocześnie na potrzebę zmiany paradygmatów, metodologii i podejść w badaniach o… i praktykowaniu edukacji, która nie powinna bazować na pedagogice nacisku i być kalką cudzych rozwiązań, ale soczewką, przez którą (w kontekście topograficznym, społecznym, historycznym i kulturowym) można spojrzeć na rodzime uprzedzenia, instrumentalizację i orientalizację „Innych” oraz projektować wspólnie efektywne, niedyskryminacyjne rozwiązania. Stąd edukacja w i dla różnorodności powinna wspierać praktyki włączające i integrację międzykulturową, dekonstruować utarte schematy myślenia związane z metaforycznym „niebezpieczeństwem jednej historii” oraz umożliwiać partycypację społeczną zarówno większości, jak i mniejszości, bazując na ich zróżnicowanym potencjale.
W trakcie wykładu, analizując modele partycypacyjne i podejścia dekolonizacyjne, chcę przybliżyć edukację w i dla różnorodności, jako teoretyczną ramę i kluczowe narzędzie wyjaśniania trudnej wiedzy i wrażliwych tematów na gruncie zróżnicowanych kulturowo i społecznie przestrzeni edukacyjnych. Poszukując zrównoważonego modelu rozwijania procesów uczenia się w środowiskach kulturowo zróżnicowanych, stawiam tezę, że nie ma partycypacji dzieci i młodzieży bez dekolonizacji myślenia o edukacji, a tym samym bez zmiany paradygmatu funkcjonowania dorosłych. Dopełnieniem tezy jest pytanie: Jak to urzeczywistnić?
piątek 26.08, godz. 12:00 – 13:30
Panele dyskusyjne Jacy jesteśmy. Widoczne – niewidoczne.
Panel 1. Wielokulturowość - niezwykła codzienność współczesnej edukacji
Różnorodność społeczna, kulturowa i językowa stanowi obecnie immanentną cechę wszystkich środowisk edukacyjnych. W kontekście polskim wybuch wojny na Ukrainie spowodował bezprecedensowy napływ setek tysięcy ukraińskich uczniów do polskich placówek edukacyjnych, stawiając przed edukatorami dodatkowe wyzwanie zarządzania różnorodnością kulturową i językową. W czasie spotkania porozmawiamy o tym, jak kształtować postawę otwartości interkulturowej, której kluczowym elementem jest refleksja nad własnymi postawami, wiedzą i umiejętnościami? Czy możliwe jest skutecznie przygotowanie siebie i swoich uczniów do funkcjonowania w wielojęzycznym i wielokulturowym świecie? Dlaczego zauważamy, jak się zachowujemy wobec Innych, dopiero gdy znajdziemy się w nieznanym kręgu kulturowym? Jak przenieść komunikację interkulturową z poziomu przekazywania prostych informacji o innej kulturze na poziom prawdziwego dialogu interkulturowego? Angażujący format panelu umożliwi uczestnikom i zaproszonym gościom podzielenie się swoim doświadczeniem oraz zdobycie nowych inspiracji w zakresie przezwyciężania szoku kulturowego, akceptacji zróżnicowania kulturowego, kształcenia umiejętność stosowania strategii komunikacyjnych w kontakcie z przedstawicielami innych kultur oraz radzenia sobie z interkulturowymi nieporozumieniami i konfliktami, a tym samym przezwyciężania stereotypów.
Paneliści:
Agnieszka Kozakoszczak, Fundacja na rzecz Różnorodności Społecznej
Jolanta Żurańska, XVIII LO im. J. Śniadeckiego w Łodzi
Urszula Majcher-Legawiec, Fundacja im. M Reja
Paweł Małysz, student Szkoły Głównej Handlowej
Moderator:
dr Anna Grabowska, Centrum Nauki Kopernik
Urszula Majcher-Legawiec
Urszula Majcher-Legawiec
Pedagożka/doradczyni metodyczna ds. edukacji wielokulturowej i międzykulturowej w Krakowie Krakowska Ambasadorka Wielokulturowości, nauczycielka akademicka i języka polskiego jako obcego/drugiego, prezeska Zarządu Fundacji Wspierania Kultury i Języka Polskiego im. M. Reja (www.fundacjareja.eu), badaczka w projektach HORIZON 2020 (MiCreate, New ABC, Child Up). Współpracuje z UW, UJ i UP w Krakowie. Pracowała na Uniwersytecie FLUL w Lizbonie. Założyła m. in. szkołę dla polskich dzieci przy Ambasadzie Polskiej w Lizbonie. Autorka podręczników do nauki j. polskiego, artykułów na temat edukacji. Facylitatorka w projekcie KE i BC w ramach programu Mutual Understanding, Respect and Learning – MURAL (www.britishcouncil.pl/projekt-mural). Realizatorka krakowskiej Akademii Asystentów Międzykulturowych. Uczestniczy w programie „Otwarty Kraków” (www.otwarty.krakow.pl). Koordynatorka obszaru EDUKACJA w Koalicji Otwarty Kraków.
Agnieszka Kozakoszczak
Prezeska zarządu Fundacji na rzecz Różnorodności Społecznej (FRS), członkini Towarzystwa Edukacji Antydyskryminacyjnej (TEA). Ekspertka w tematyce równego traktowania w edukacji oraz wspierania edukacji i inkluzji dzieci i młodzieży z doświadczeniem migracji. Współkoordynatorka i trenerka w programie pn. „Szkoła przyjazna prawom człowieka – jak przeciwdziałać wykluczeniu i przemocy w szkole” realizowanym przez Biuro m.st. Warszawy i Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń (WCIES). Współkoordynatorka ogólnopolskiej Koalicji na rzecz wzmacniania roli asystentek i asystentów międzykulturowych oraz romskich, redaktorka strony asywszkole.pl.
Jolanta Żurańska (XVIII LO w Łodzi)
Absolwentka UŁ. Dyplomowany nauczyciel języka polskiego i wiedzy o społeczeństwie, pedagog specjalny. Obecnie pracuje w XVIII LO w Łodzi, wcześniej w Publicznym Gimnazjum nr 2 z Oddziałami Integracyjnymi i SP nr 173 w Łodzi. Wielbicielka teatru, opiekun szkolnego koła teatralnego. W czasie wieloletniej przygody edukacyjnej z uczniami współpracowała z młodzieżą z Syrii, Indii i Ukrainy.
Paweł Małysz (student SGH)
Student Szkoły Głównej Handlowej na kierunku Globalny biznes, finanse i zarządzanie, którego wybór wskazuje chęci poznania świata i innych kultur. Doświadczenie międzynarodowe zdobywał uczestnicząc w wolontariatach w Europie, projektach licealnych i studenckich, a także podczas stypendium w Hong Kongu. Zainteresowany problematyką edukacji – uczestnik kliku Hackatonów Idei skupiających się na poprawie systemu edukacji na uczelni orazi w skali kraju. Interesuje się sportem tradycyjnym oraz esportem. Wielokrotny medalista Akademickich Mistrzostw Polski oraz reprezentant 3 sekcji AZS SGH – pływania, wioślarstwa oraz esportu. Zorganizował jednodniową Esport Conference o tematyce gier komputerowych, streamingu i esportu.
dr Anna Grabowska
Obecnie koordynatorka merytoryczna konferencji Pokazać-Przekazać 2022 w Centrum Nauki Kopernik. Redaktor publikacji z zakresu edukacji i szkolnictwa wyższego. Członek zespołów badawczych i autorka artykułów dotyczących kompetencji oraz kształcenia i doskonalenia zawodowego nauczycieli. W latach 2018-2021 Prezes Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Jakości w Nauczaniu Języków Obcych PASE. W latach 2011-2017 redaktor naczelna czasopisma „Języki Obce w Szkole”. Od 2009 do 2017 roku koordynator programu KE European Language Label. Do 2017 roku kierownik Polskiego Biura Europejskiej Sieci Informacji o Edukacji - Eurydice. Tłumacz sekcji polskiej Rady Unii Europejskiej w Brukseli w latach 2004-2005. Absolwentka European Masters in Conference Interpreting ILS UW i Westminster University. Członek grupy doradczej programu English Teaching PAFW.
Panel 2. Uniwersalność a „specjalność” potrzeb edukacyjnych
W trakcie panelu będziemy szukać odpowiedzi na pytanie o możliwości dostosowania obecnego szkolnictwa do bardzo zróżnicowanych potrzeb edukacyjnych, ale też funkcjonalnych uczniów, także tych ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Spróbujemy określić zakres tych specjalnych potrzeb i możliwości ich realizacji w obecnej sytuacji. Chcielibyśmy odczarować mity, jakie powstały wokół edukacji „specjalnej” i wskazać na możliwości, jakie daje dzisiaj edukacja włączająca. Może uda się nam odpowiedzieć na pytanie, czyje właściwie potrzeby spełnia obecny system edukacji – dzieci czy rodziców i czy można odpowiedzieć na te potrzeby tak, aby wszyscy byli zadowoleni. Zastanowimy się, na ile obecny system edukacji jest skutecznie włączający.
Paneliści:
- dr hab. Piotr Plichta, Uniwersytet Wrocławski
- Anna Puchta, Centrum Nauki Kopernik
- Barbara Skrok, Stowarzyszenie PASE
- Ryszard Sikora, Ogólnopolskie Stowarzyszenie Kadry Kierowniczej Oświaty
- Agata Jurkiewicz, ekspertka niezależna
Moderator:
dr Małgorzata Czajkowska-Kisil, Instytut Głuchoniemych / Uniwersytet Warszawski
Dr Agata Jurkiewicz
W 2001 r. skończyła chemię na Uniwersytecie Jagiellońskim w ramach Studiów Matematyczno-Przyrodniczych, zaś w 2014 r. uzyskała doktorat z dziedziny nauk chemicznych na Uniwersytecie Warszawskim. Zajmowała się modelowaniem molekularnym. Obecnie pracuje jako tłumaczka języka angielskiego; specjalizuje się w tematyce około medycznej. W 2009 r. dostała nagrodę im. Kuryłowicza za tłumaczenia podręczników akademickich z chemii. Temat edukacji włączającej jako osoba niesłysząca, zna z autopsji.
Małgorzata Czajkowska-Kisil
Doktor nauk humanistycznych, surdopedagog,tłumaczka języka migowego. Pracuje w Instytucie Głuchoniemych w Warszawie i wykłada na Filologii Polskiego Języka Migowego na wydziale Polonistyki UW. Prezes Stowarzyszenia CODA Polska Słyszące dzieci -Niesłyszący Rodzice. Autorka artykułów o edukacji dwujęzycznej i dwukulturowej dzieci głuchych. Członek Polskiej Rady Języka Migowego w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej oraz Komisji Ekspertów ds. Osób Głuchych przy Rzeczniku Praw Obywatelskich.
Panel 3. Inny – nie obcy
Panel 4. Środowisko edukacyjne jako wspólnota
Szanse i wyzwania edukacji w budowaniu społeczeństwa obywatelskiego
Punktem wyjścia naszej rozmowy będzie przyjrzenie się środowisku edukacyjnemu jako wspólnocie. Będziemy szukać odpowiedzi na pytania: jakie szanse i możliwości stwarza szkoła, która jest zwierciadłem społeczeństwa? Jak wykorzystać potencjał różnorodności wspólnoty, jaką jest placówka edukacji formalnej i pozaformalnej? Jakich postaw uczymy (się) w środowisku edukacyjnym, w jaki sposób to robimy? Czy w społecznościach osób uczących się jest miejsce na partycypację? Jak w środowisku edukacyjnym uczyć się bycia obywatelem/obywatelką?
Paneliści:
Mirosław Sielatycki, zastępca dyrektora Biura Edukacji m. st. Warszawy
Małgorzata Zasuńska, Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń
Weronika Wajrak
Radosław Potrac
Moderator:
Katarzyna Grubek, Program Szkoła Otwartości, Centrum Edukacji Obywatelskiej
Katarzyna Grubek
Ekspertka Centrum Edukacji Obywatelskiej z zakresu edukacji kulturowej, filmowej, czytelniczej i antydyskryminacyjnej. Współtworzy programy, kursy, materiały edukacyjne, publikacje. Prowadzi szkolenia i warsztaty. Jest członkinią kapituły Nagrody im. Ireny Sendlerowej "Za naprawianie świata". Absolwentka szkoły trenerskiej STOP. Uczestniczka International Visitor Leadership Program "21st Century Change Makers: Education Leaders Advance Civic Engagement Among High School Youth" prowadzonym przez Departament Stanu USA. Współzałożycielka i członkini Zarządu Stowarzyszenia Rodzin i Przyjaciół Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną "Chata z pomysłami".
Mirosław Sielatycki
Obecnie zastępca dyrektorki Biura Edukacji Urzędu m.st. Warszawy. Poprzednio nauczyciel w LO im. Tadeusza Reytana w Warszawie, doradca metodyczny, dyrektor Centralnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli, wice minister edukacji. Miłośnik Kopernika.
Małgorzata Zasuńska
Psycholożka i anglistka. W Warszawskim Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń zajmuje się wspomaganiem nauczycieli i projektami międzynarodowymi w dziedzinie edukacji językowej, edukacji migrantów i reemigrantów, prewencji radykalizacji oraz doskonaleniem kompetencji miękkich. Współautorka i redaktorka publikacji na temat edukacji cudzoziemców i reemigrantów oraz radykalizacji. Absolwentka programu U.S. Department of State International Visitor Leadership Program oraz Teaching English to Young Learners w University of Maryland. Superwizorka programu Good Behavior Game American Institutes for Research. Trenerka Aggression Replacement Training. Członkini Grupy Doradczej Programu English Teaching PAFW.
Weronika Wajrak
Uczennica klasy maturalnej V Liceum Ogólnokształcącego i roku dyplomowego PSM im. J. Elsnera w Warszawie. Pasjonatka gry na skrzypcach, literatury i debat oksfordzkich. Uczestniczka Olimpiady Chemicznej i Języka Angielskiego, jak również licznych konkursów. Do działania najbardziej inspiruje ją czytanie publikacji naukowych. Przyszłość planuje związać z naukami ścisłymi – połączyć je z działaniem dla społeczeństwa – najchętniej projektując bądź wdrażając rozmaite innowacje. Od września 2021 członkini projektu Kompas Kryzysowy, który poprzez media społecznościowe, spotkania oraz podcasty tłumaczy młodzieży mechanizmy kryzysów humanitarnych, obala mity i wyjaśnia wątpliwości. Autorka, wraz z Elżbietą Ambrzykowską, projektu "Youniversion - studencka wersja Ciebie", powstałego podczas letnich warsztatów dla młodych aktywistek i aktywistów "Civic UP Academy 2022" organizowanych przez Ambasadę USA we współpracy z Fundacją Wspomagania Wsi i Centrum Edukacji Obywatelskiej.
Radosław Potrac
Nauczyciel historii, wychowania do życia w rodzinie, wychowawca klasy integracyjnej w Szkole Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi nr 30 im. Powstańców 1863r. w Warszawie. Pedagog specjalny, terapeuta, dogoterapeuta, archeolog podwodny. Realizator i współautor merytoryczny programów inżynieryjnych dla dzieci – m. in. Ogarnij Inżynierię. Prezes Szkolnego Klubu Turystyczno – Krajoznawczego Dreptaki oraz Stowarzyszenia Gwara Warszawska. Redaktor naczelny "Śrubowkręta" – miesięcznika dzieci i młodzieży na Pradze Północ. Wspólnie z dziećmi opisuje i prezentuje w przestrzeni publicznej efekty rewitalizacji i zmian zachodzących na Pradze Północ oraz zabiega o zachowanie zabytków - we współpracy z IPN i Stowarzyszeniem Kolekcjonerzy Czasu. Instruktor Związku Harcerstwa Polskiego. Varsavianista, wiceprezes Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaciół Warszawy – koordynator warszawskiego projektu edukacyjnego Varsavianistyczna Szkoła z udziałem ponad 150 placówek z miasta. Wolontariusz w Domu Wsparcia Powstańców Warszawskich, organizator wydarzeń związanych z upamiętnianiem historii, opieką nad miejscami pamięci narodowej i spotkań dzieci oraz młodzieży ze świadkami historii. Wyróżniony m. in. Nagrodą Rady Miasta Stołecznego Warszawy, tytułem honorowym Zasłużony dla Warszawy, wyróżniony w konkursie Nauczyciel Roku 2016, nominowany do Nagrody im. I. Sendlerowej "Za naprawianie świata" 2021. Odznaczony medalem Marszałka Województwa Mazowieckiego „Pro Masowia” oraz Odznaką Honorową Rzecznika Praw Dziecka „Za obronę Praw Dziecka”.
Panel 5. Różny start – równe szanse
Powstające w dzieciństwie nierówności w dostępie do dobrej jakości edukacji, utrudniają rozwój wielu osobom. Jak, w świecie zwiększających się nierówności, zapewniać wszystkim równy edukacyjny start? Jak, w obliczu tak dużej różnorodności potrzeb, odpowiedzieć na potrzeby wszystkich? Z jakimi przeciwnościami w dostępie do edukacji musimy sobie poradzić? Jak to robić skutecznie? I dlaczego warto dbać o dobrej jakości publiczną edukację?
Paneliści:
- Maria Mach, Krajowy Fundusz na rzecz Dzieci
- dr Waldemar Grabowski, przedstawiciel programu edukacji kosmicznej ESERO
- dr Jagoda Gandziarowska- Ziołecka, Fundacja Kosmos dla dziewczynek
- dr Jarosław Kilon, Nidzicka Fundacja Rozwoju NIDA
- Alicja Harackiewicz, Centrum Nauki Eksperyment w Gdyni
Moderator: Agnieszka Bajtyngier, Centrum Nauki Kopernik
Maria Mach
Absolwentka Instytutu Filozofii UJ, zainteresowana głównie filozofią analityczną i epistemologią. Od 26 lat związana z Funduszem Zdolni, organizacją zajmującą się merytorycznym wspieraniem uczniów wybitnie zdolnych, najpierw jako jego stypendystka, potem wolontariuszka i pracownik, a od 2009 roku dyrektor Biura. Od wielu lat zaangażowana w program reformy polskiej edukacji, prowadzi warsztaty dla uczniów i nauczycieli, popularyzuje ideę środowiskowego wspierania zdolnych i nieodpłatnego dzielenia się wiedzą. Współautorka poradnika dla rodziców i nauczycieli „Zdolne dziecko. Pierwsza pomoc”. Współorganizatorka Festiwalu Młodych Badaczy „Odkrycia”.
dr Jarosław Kilon
Od ponad 20 lat związany z problematyką kształcenia dzieci, młodzieży i dorosłych. W fundacji NIDA współuczestniczy w realizacji Programu English Teaching adresowanego do nauczycieli języka angielskiego pracujących z dziećmi i młodzieżą w szkołach wiejskich i w małych miastach oraz w środowiskach defaworyzowanych. Doświadczenie praktyczne zdobywał w polskich i zagranicznych instytucjach edukacji formalnej i pozaformalnej.
dr Waldemar Grabowski, Europejska Fundacja Oświaty i Kultury w Zielonej Górze
Promotor nauczania fizyki poprzez zabawę, doświadczenie i inspirowanie. Stara się łączyć ze sobą z pozoru nie dające się zestawić pojęcia - np. z medycyny i astronomii. Twórca kursów dla uczniów szkół podstawowych z zakresu fal, najważniejszych zagadnień współczesnej astrofizyki oraz fizyki cząsteczkowej. Współorganizuje i prowadzi ogólnopolskie wydarzenia naukowe, np..: podczas World Space Week Wrocław, Space Night Wrocław oraz Yuri's Night Wrocław. Wielokrotnie prowadził szkolenia z zastosowania TIK w nauczaniu fizyki. Uczestnik szeregu szkoleń w Polsce i za granicą, w tym m.in.: w CERN w Genewie, Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) w Belgii i Holandii czy też Centrum Dydaktycznym NASA w Huntsville, Alabama w USA. Opiekun zespołów uczniowskich w polskich i zahgranicznych konkursach, m.in. CanSats in Europe Polska, UAV Airborne Delivery Challenge w Australii, AstroPi, Odysseus II.
Agnieszka Bajtyngier
Biuro Edukacji Kosmicznej ESERO. Pracownia Edukacji i Komunikacji Naukowej Centrum Nauki Kopernik. Koordynatorka wyzwania Europejskiej Agencji Kosmicznej (ESA) CanSat i współtwórczyni Letniej Szkoły Edukacji Kosmicznej mającej na celu zwiększenie inkluzywności wyzwań ESA. Edukatorka nieformalna i twórczyni materiałów oraz wydarzeń edukacyjnych z obszaru edukacji kosmicznej i edukacji globalnej.
piątek, 26.08, godz. 14:30 – 15:30
Potencjał różnorodności – wykorzystajmy tę szansę
Każdy z porannych paneli dotyka innego zagadnienia. A przecież z każdym z tych wyzwań spotykamy się w naszych społecznościach i codziennej pracy. Budujemy indywidualne i wspólne strategie zarządzania różnorodnością. Chcemy robić to lepiej. Mniejszym kosztem i skuteczniej. Dlatego dzielimy się wiedzą i doświadczeniem. Uczymy się od siebie nawzajem. Szukamy sprzymierzeńców. Budujemy koalicje.
Paneliści:
prof. Małgorzata Żytko, Uniwersytet Warszawski
Sylwia Żmijewska-Kwiręg, Centrum Edukacji Obywatelskiej
Joanna Gospodarczyk dyrektorka Biura Edukacji m.st. Warszawy
Moderator:
Anna Dziama, pełnomocnik dyrektora ds. jakości i rozwoju działań edukacyjnych Centrum Nauki Kopernik
Joanna Gospodarczyk
Od 2007 roku pracuje w warszawskim samorządzie. Od 2012 roku pełni funkcję dyrektorki Biura Edukacji Urzędu m.st. Warszawy. Wcześniej pracowała w Centralnym Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli, kierując m.in. Wydawnictwami Ośrodka. Współautorka publikacji dotyczących edukacji obywatelskiej, europejskiej i międzykulturowej, trenerka szkoleń związanych z tymi obszarami), redaktorka polskiej wersji publikacji « Kompas » Rady Europy; trenerka w międzynarodowych programach edukacyjnych. W Biurze Edukacji zajmuje się realizacją programów strategicznych warszawskiej Edukacji. Ostatnio zaangażowana w przyjęcie kilkunastu tysięcy uczniów uchodźczych do warszawskich szkół i stworzenie programu integracji uchodźców w mieście.
Sobota, 27 sierpnia, godz. 10:00 – 12:00
Warsztat 1. Budujemy most – czyli porozumienie bez barier
Delikatny, a może wytrzymały jak papier? Zajęcia warsztatowe „Budujemy mosty” to nie tylko próba sprawdzenia, w jaki sposób z łatwych do znalezienia w szkole materiałów stworzyć wytrzymałe konstrukcje mechaniczne, ale też pomysł na przypomnienie metody projektowej, w której spotykają się osoby o bardzo różnych kompetencjach. Wskażemy na znaczenie współdziałania i podziału zakresów pracy przy skomplikowanych projektach. Będzie to także okazja do wykorzystania kompetencji tworzenia pomostów w życiu społecznym, społeczności klasy, zespołów ludzi o dużych różnicach w podejściu do wykonywanych zadań.
Prowadzący: Adam Zahler, Aleksander Jasiak, Centrum Nauki Kopernik
Warsztat 2. Małe rzeczy, które dużo znaczą (Fundacja Szkoła z Klasą)
Podczas warsztatu pokażemy jak za pomocą prostych, codziennych praktyk aktywizować i włączać wszystkich uczniów, wzmacniać w nich poczucie sprawczości i budować kulturę otwartej komunikacji. Skupimy się na wspierających integrację narzędziach nastawionych na pracę w klasie wielokulturowej, opartych o metody agile i design thinking. Na przykładzie metody agile uczestnicy warsztatu przećwiczą sposoby na wprowadzanie rytuałów, wzmacniających odwagę uczniów do dzielenia się niegotowymi jeszcze rozwiązaniami, zachęcających do otwartej rozmowy, co ulepszyć i zmienić, wprowadzających kulturę prototypowania, gotowości do uczenia się na błędach i - przede wszystkim – świętowania sukcesów.
Prowadzący: Michał Szeląg, Dyrektor Programowy, Fundacja Szkoła z Klasą
Michał Szeląg
Dyrektor programowy Fundacji Szkoła z Klasą, koordynator programów edukacyjnych polskich i międzynarodowych, trener. Autor materiałów i programów kierowanych do nauczycieli wszystkich poziomów. Absolwent Szkoły Trenerów Organizacji Pozarządowych, projektuje i prowadzi szkolenia dla rad pedagogicznych. Współtworzy strategię komunikacyjną FSZK. Odpowiada za organizację Ogólnopolskich Festiwali Szkoły z Klasą oraz innych wydarzeń. Wierzy w skuteczność metody design thinking, która w centrum stawia potrzeby odbiorców. Z wykształcenia marketingowiec interesuje się reklamą połeczną, mediami i polityką. Wielki fan idei DIY (ang. do it yourself), w wolnych chwilach majsterkuje, gotuje i jeździ na rowerze.
Warsztat 3. Niebezpieczeństwo prostych historii
W życiu słyszeliśmy różne historie. Zapewne niejednokrotnie przekazywaliśmy je dalej, gdyż wydały nam się interesujące, zabawne lub pouczające. Na przykład, przedstawiciel jakiejś nacji spowodował groźny wypadek. Nie był to jednak zwykły wypadek, tylko wypadek spowodowany przez obywatela kraju X. Innym razem dowiadujemy się, że najmłodsze dziecko rodziny Y rozpocznie naukę w naszej szkole i od razu zaczynamy przewidywać wyzwania, jakie zapewne nas czekają w pracy z tym uczniem. Brzmi znajomo? Pewnie każdy z nas chciałby powiedzieć, że nie posługuje się stereotypami w relacjach z innymi ludźmi, ale większość z nas od czasu do czasu wpada w ich pułapkę. A może inni opowiadają o nas podobne historie? W trakcie warsztatów zastanowimy się nad źródłami stereotypów oraz zagrożeniami płynącymi z powielania ich i patrzenia na świat przez ich pryzmat. Spróbujemy też odpowiedzieć na pytanie, czym różni się stereotyp od uprzedzenia oraz zachęcimy do krytycznej analizy różnego rodzaju przekazów, a przede wszystkim do poszukiwania informacji, które sprawią, że proste historie przestaną już takimi być.
Prowadząca: Małgorzata Zasuńska, Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń
Warsztat 4. Język, kultura, tożsamość
"Wszystkie drogi przechowują podróże, wszystkie porty wyjścia w rejs i powroty, wszystkie ścieżki ukryte pragnienia" Óskar Árni Óskarsson
Warsztaty dotyczą edukacji w zróżnicowanym kulturowo i językowo środowisku szkolnym. Są zaproszeniem do wspólnej podróży: wyjścia w rejs i powrotu. Jest to rodzaj treningu międzykulturowego, po którym prawdopodobnie lepiej zrozumiesz niektóre aspekty pracy z uczniem z doświadczeniem migracji i jego potrzeby. Możliwe, że to spotkanie zainspiruje Cię do podjęcia pracy nad swoim warsztatem metodycznym. Ale może się zdarzyć też tak, że z powodu frustracji będziesz mieć silną potrzebę szybkiego powrotu do strefy komfortu. Dlatego nie namawiam, ale zapraszam. Ty podejmujesz decyzję.
Prowadząca: Urszula Majcher-Legawiec, Fundacja im. Mikołaja Reja
Warsztat 5. Cztery filary szkoły otwartej
Środowisko szkolne jest samo w sobie różnorodne i sprzyja włączaniu, ponieważ jego założeniem jest otwartość i uniwersalność. Ułatwia spotkania osób wywodzących się różnych środowisk, kultur, warstw społecznych, odgrywających różne role, mających różne doświadczenia i możliwości.
Dlatego też ważne jest, by szkoła jako instytucja dostępna dla wszystkich, zajmowała się integracją nie tylko z formalnego punktu widzenia, lecz także umiała przełożyć rozwiązania formalne na praktyki dnia codziennego, umożliwiające każdemu uczniowi i uczennicy pełny udział w życiu szkolnym. Podczas warsztatu przyjrzymy się różnym szkolnym sytuacjom i będziemy wypracowywać włączające praktyki.
Koncepcję szkoły otwartej opieramy w Centrum Edukacji Obywatelskiej na czterech filarach, inspirując się modelem biblioteki wielokulturowej stworzonym przez Maję Brankę i Dominikę Cieślikowską.
Prowadzący: Jan Dąbkowski, Elżbieta Grab, Centrum Edukacji Obywatelskiej
Warsztat 6. Narracje migrantów
Podczas warsztatu skupimy się na doświadczeniach i potrzebach dzieci oraz młodzieży z doświadczeniem migracji, które rozpoczynają naukę w szkołach w Polsce. Zastanowimy się, z jakimi wyzwaniami spotykają się uczniowie i uczennice przyjeżdżający z zagranicy oraz w jaki sposób budować włączające zespoły klasowe i społeczności szkolne, oparte na poszanowaniu różnorodności i sprzyjające dobrym relacjom rówieśniczym.
Punktem wyjścia do rozważań i dyskusji będą filmy z serii „Narracje migrantów” wyprodukowane przez Fundację na rzecz Różnorodności Społecznej.
Prowadząca: Agnieszka Kozakoszczak, Fundacja na rzecz Różnorodności Społecznej
Sobota, 27 sierpnia, godz. 13:00 – 15:00
Warsztat 1. (O)twórzmy szkołę!
Warsztat będzie okazją dla wszystkich nauczycieli, edukatorów do zdobycia inspiracji i poznania narzędzi oraz metod, które pozwolą na włączenie do procesu edukacji szkolnej zadań istotnych dla lokalnych społeczności (ang. open schooling). Przy współdziałaniu szkół, lokalnych organizacji pozarządowych, firm oraz uczelni, doświadczenie edukacji będzie wiązało się z poczuciem sprawczości, rozwiązywaniem realnych problemów, użytecznością w codziennym życiu. W trakcie warsztatu przybliżymy wszystkim zainteresowanym ideę open schoolingu, omówimy korzyści z niego płynące, a także przyjrzymy się i wspólnie przetestujemy materiały wypracowane w ramach międzynarodowego projektu Make it Open, które mogą być świetnym narzędziem do włączania różnych grup społecznych w życie naszej szkoły.
Prowadzący: Kamil Wachol, Adam Zahler i Katarzyna Potęga, Centrum Nauki Kopernik
Warsztat 2. Język, kultura, tożsamość
"Wszystkie drogi przechowują podróże, wszystkie porty wyjścia w rejs i powroty, wszystkie ścieżki ukryte pragnienia" Óskar Árni Óskarsson
Warsztaty dotyczą edukacji w zróżnicowanym kulturowo i językowo środowisku szkolnym. Są zaproszeniem do wspólnej podróży: wyjścia w rejs i powrotu. Jest to rodzaj treningu międzykulturowego, po którym prawdopodobnie lepiej zrozumiesz niektóre aspekty pracy z uczniem z doświadczeniem migracji i jego potrzeby. Możliwe, że to spotkanie zainspiruje Cię do podjęcia pracy nad swoim warsztatem metodycznym. Ale może się zdarzyć też tak, że z powodu frustracji będziesz mieć silną potrzebę szybkiego powrotu do strefy komfortu. Dlatego nie namawiam, ale zapraszam. Ty podejmujesz decyzję.
Prowadząca: Urszula Majcher-Legawiec, Fundacja im. Mikołaja Reja
Warsztat 3. Wystarczy wyjść na spacer
Uważny spacer to pomysł na budowanie procesu grupowego nieco inaczej, w kontakcie z przestrzenią poza murami instytucji, blisko najbliżej nas otaczającej natury . Trenowanie czy może inaczej – praktykowanie uważności to działanie na rzecz naszej samoregulacji, bycia w harmonii, dążenia do łączenia, a nie dzielenia, do włączania, a nie wykluczania. Poszerzanie perspektywy to zauważanie różnorodności, widzenie podobieństw w różnicach. Czasem wystarczy wyjść na spacer z nastawieniem uważnego, akceptującego rzeczywistość obserwatora, a może się okazać, że świat jest dużo bardziej ciekawy, niż nam się wydaje. Chodźmy więc razem na spacer.
Prowadząca: Dorota Kulesza-Tałan, Monika Jędrzejewska, Centrum Nauki Kopernik
Warsztat 4. Niebezpieczeństwo prostych historii
W życiu słyszeliśmy różne historie. Zapewne niejednokrotnie przekazywaliśmy je dalej, gdyż wydały nam się interesujące, zabawne lub pouczające. Na przykład, przedstawiciel jakiejś nacji spowodował groźny wypadek. Nie był to jednak zwykły wypadek, tylko wypadek spowodowany przez obywatela kraju X. Innym razem dowiadujemy się, że najmłodsze dziecko rodziny Y rozpocznie naukę w naszej szkole i od razu zaczynamy przewidywać wyzwania, jakie zapewne nas czekają w pracy z tym uczniem. Brzmi znajomo? Pewnie każdy z nas chciałby powiedzieć, że nie posługuje się stereotypami w relacjach z innymi ludźmi, ale większość z nas od czasu do czasu wpada w ich pułapkę. A może inni opowiadają o nas podobne historie? W trakcie warsztatów zastanowimy się nad źródłami stereotypów oraz zagrożeniami płynącymi z powielania ich i patrzenia na świat przez ich pryzmat. Spróbujemy też odpowiedzieć na pytanie, czym różni się stereotyp od uprzedzenia oraz zachęcimy do krytycznej analizy różnego rodzaju przekazów, a przede wszystkim do poszukiwania informacji, które sprawią, że proste historie przestaną już takimi być.
Prowadząca: Małgorzata Zasuńska, Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń
Warsztat 5. Sztuka. W poszukiwaniu punktów stycznych
Sztuka i nasz obraz rzeczywistości zewnętrznej względem niej są z sobą nierozłącznie związane. Obraz, rzeźba, czy jakakolwiek inna forma sztuki kształtuje nasze postrzeganie świata, postrzeganie inteligentne, absorbujące wszystkie ludzkie narzędzia poznawcze. Sztuka stymuluje nasze zmysły i nasz umysł, poszerza perspektywy, otwiera i rozświetla dla nas rzeczywistość, a nawet niezliczone pokłady rzeczywistości (Nelson Goodman, 1997)*.
*Goodman, N. (1997). Jak tworzymy świat. Kraków: Tłum. M. Szczubiałka.Wydawnictwo Aleteia.
Zmienność to stała cecha współczesnego świata, a umiejętność przystosowania się wydaje się podstawową kompetencją XXI wieku. Wieloznaczność sztuki i zmienność kontekstów dzieł może być najlepszym środkiem do jej kształcenia. Nauka radzenia sobie w dynamicznie zmieniających się warunkach i kształcenie związanych z tym umiejętności stają się istotnymi zadaniami w działalności pedagogicznej. Rolą nauczycieli jest tworzenie sytuacji problemowych i przestrzeni do ich rozwiązywania, aby cały proces poszukiwań oddać w ręce uczniów. Wykształcona elastyczność i otwartość, umiejętność myślenia i skutecznej komunikacji, generowanie twórczych rozwiązań sprawią, że uczniowie porzucą swoją bezradność wobec napotykanych problemów. Nowoczesny nauczyciel staje się twórcą przestrzeni wychowawczej, która dostarczy uczniom impulsów poznawczych, kontekstu fizycznego i społecznego do samodzielnego działania i zrozumienia siebie i świata. Sztuka, która mówi językiem syntetycznej metafory, jest idealną drogą do przełamywania stereotypów poznawczych i nabywania wiedzy. Postkolonialny zwrot, który teraz obserwujemy, i rewolucja technologiczna pozwalają zbliżyć się ludziom w skali globalnej, dlatego uczenie empatii i pozawerbalnych języków jest niezbędne. W tym kontekście istotnym celem sztuki jest organizowanie swoistego porozumienia między ludźmi.
W nowoczesnej edukacji nauczanie przez sztukę i doświadczenie wypiera naukę przez zapamiętywanie. Sztuka staje się pełnoprawną dziedziną w nowoczesnej edukacji, prowadzącą do poznawania świata i rzeczywistego rozwoju. Włączając sztukę współczesną w procesy edukacyjno-wychowawcze inspirujemy do osobistego namysłu i twórczego działania. Doświadczymy tego na warsztacie, podczas którego poszukamy miejsc stycznych i połączeń pomiędzy różnymi dyscyplinami nauki i przedmiotami szkolnymi. Sztuka spełni rolę łącznika. Dzięki sztuce, która uczy szczególnego rodzaju myślenia przez symbole, analogie, zapożyczenia, poszerzymy świat naszych doświadczeń i wiedzy w rozmaitych dziedzinach. Zainspirujemy do osobistego namysłu i twórczych działań w procesach edukacyjno-wychowawczych przez włączanie sztuki współczesnej.
Prowadząca: dr Małgorzata Minchberg
Warsztat 6. Narracje migrantów
Podczas warsztatu skupimy się na doświadczeniach i potrzebach dzieci oraz młodzieży z doświadczeniem migracji, które rozpoczynają naukę w szkołach w Polsce. Zastanowimy się, z jakimi wyzwaniami spotykają się uczniowie i uczennice przyjeżdżający z zagranicy oraz w jaki sposób budować włączające zespoły klasowe i społeczności szkolne, oparte na poszanowaniu różnorodności i sprzyjające dobrym relacjom rówieśniczym.
Punktem wyjścia do rozważań i dyskusji będą filmy z serii „Narracje migrantów” wyprodukowane przez Fundację na rzecz Różnorodności Społecznej.
Prowadząca: Agnieszka Kozakoszczak, Fundacja na rzecz Różnorodności Społecznej
„PP na FB – live”, czyli mini-wywiady z ekspertami Pokazać-Przekazać 2022
Inni to także my. Różnorodność jako potencjał społeczny i wyzwanie dla edukacji. Tak brzmi tytuł tegorocznej konferencji Pokazać – Przekazać, która odbędzie się 26 i 27 sierpnia w Centrum Nauki Kopernik. W trakcie wydarzenia – obejmującego wykłady, panele, grupy dyskusyjne, warsztaty, pokazy filmowe, spotkania z ekspertami oraz giełdę inicjatyw – wspólnie z przedstawicielami różnych środowisk spróbujemy odpowiedzieć na najważniejsze wyzwania dotyczące edukacji włączającej.
Zanim spotkamy się pod koniec sierpnia, zapraszamy do oglądania cyklu mini-wywiadów z ekspertami zaproszonymi na PP2022 w kontekście ich wystąpień na konferencji.
Na żywo, w każdą środę lipca i sierpnia , zawsze o godz. 18.00 na profilu FB Centrum Nauki Kopernik https://www.facebook.com/CentrumNaukiKopernik
Cykl „PP na FB – live” 6 lipca otworzyła rozmowa z Robertem Firmhoferem, dyrektorem Centrum Nauki Kopernik.
- 13 lipca - prof. Małgorzata Żytko, pedagog, pracownik naukowy Wydziału Pedagogicznego UW, członek ATEE (Association for Teacher Education in Europe) oraz Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego. Ekspert OECD w zakresie wczesnej edukacji.
- 20 lipca – Sylwia Żmijewska-Kwiręg, członkini zarządu Centrum Edukacji Obywatelskiej, szefowa programu „Szkoła ucząca się”. Nauczycielka wiedzy o społeczeństwie, autorka publikacji dydaktycznych i artykułów eksperckich, trenerka.
- 27 lipca – prof. Jacek Pyżalski, pracownik naukowy na Wydziale Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Pomysłodawca, kierownik i wykonawca ponad sześćdziesięciu międzynarodowych i krajowych projektów badawczych, w tym prestiżowych projektów międzynarodowych tj. ECIP, EU Kids Online, ySkills (Horyzont 2020), Lights4Violence (Horyzont 2020).
- 3 sierpnia – Jolanta Żurańska, dyplomowany nauczyciel języka polskiego i wiedzy o społeczeństwie, pedagog specjalny, absolwentka Uniwersytetu Łódzkiego. Obecnie pracuje w XVIII LO w Łodzi, wcześniej w Publicznym Gimnazjum nr 2 z Oddziałami Integracyjnymi i SP nr 173 w Łodzi. W czasie wieloletniej przygody edukacyjnej z uczniami współpracowała z młodzieżą z Syrii, Indii i Ukrainy.
- 10 sierpnia – Mirosław Sielatycki, obecnie zastępca Dyrektorki Biura Edukacji Urzędu m.st. Warszawy. Poprzednio nauczyciel w LO im. Tadeusza Reytana w Warszawie, doradca metodyczny, dyrektor Centralnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli, wice minister edukacji.
Wykład inaugurujący konferencję 26.08 wygłosi dr Urszula Markowska-Manista, adiunkt na Wydziale Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego. Od dwóch dekad prowadzi badania w podejściach partycypacyjnych koncentrując się na problematyce migracji, dzieciństw w perspektywie międzykulturowej oraz edukacji i wychowania w różnorodnych kulturowo środowiskach. Aktualnie badaczka w międzynarodowym projekcie Uniwersytetu Harvarda (USA).
W sobotę 27.08 konferencję otworzy rozmowa ekspertów: prof. Małgorzaty Żytko, pedagoga, pracownika naukowego Wydziału Pedagogicznego UW, członek ATEE (Association for Teacher Education in Europe) oraz Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego, eksperta OECD w zakresie wczesnej edukacji z prof. Jackiem Pyżalskim, pracownikiem naukowym na Wydziale Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Pomysłodawcą, kierownikiem i wykonawcą ponad sześćdziesięciu międzynarodowych i krajowych projektów badawczych, w tym prestiżowych projektów międzynarodowych tj. ECIP, EU Kids Online, ySkills (Horyzont 2020), Lights4Violence (Horyzont 2020).
Sylwetki mówców
Dr Urszula Markowska-Manista
Adiunkt na Wydziale Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego. Badaczka terenowa zajmująca się edukacją, dzieciństwami i prawami dzieci w tzw. wrażliwych kontekstach (Afryka Srodkowa i Wschodnia, Europa Środkowa i Wschodnia, Kaukaz Południowy). Wykładowczyni, a w latach 2016-2021 dyrektor (FU Berlin) i współdyrektor (FH Potsdam) międzynarodowego programu Childhood Studies and Children's Rights (MACR). Finalistka w kategorii Nauki Społeczne Nagród Naukowych Polityki (2015). Członkini Childhood, Law & Policy Network (CLPN), Queen Marry University of London (UK) oraz międzynarodowej organizacji dzieci i dorosłych: Child Rights in Action (France). Od dwóch dekad prowadzi badania w podejściach partycypacyjnych koncentrując się na problematyce migracji, dzieciństw w perspektywie międzykulturowej oraz edukacji i wychowania w różnorodnych kulturowo środowiskach. Aktualnie badaczka w międzynarodowym projekcie Uniwersytetu Harvarda (USA). Jej najnowsza książka: to: Non-Inclusive Education in Central and Eastern Europe: Comparative Studies of Teaching Ethnicity, Religion and Gender, London, Bloomsbury 2022 (współredakcja; współautorstwo) z tekstem: Intercultural Teaching in a 'Monocultural' Country: Why do we need a Decolonial Approach to Teaching about Diversity? http://www.contemporarynomad.pl/
Prof. Jacek Pyżalski
Profesor na Wydziale Studiów Edukacyjnych UAM w Poznaniu. Kierownik i wykonawca ponad sześćdziesięciu międzynarodowych i krajowych projektów badawczych, w tym ECIP, EU Kids Online, ySkills (Horyzont 2020), Lights4Violence (Horyzont 2020), zdalnenauczanie.org. Reprezentant Polski w czterech akcjach COST Europejskiej Fundacji Nauki związanych z funkcjonowaniem online młodych ludzi (w tym dwóch dotyczących przemocy rówieśniczej). Autor programów i publikacji, w tym pierwszej na polskim rynku monografii naukowej dotyczącej cyberprzemocy. Wiceprezes Polskiego Towarzystwa Edukacji Medialnej. Członek Rady CEO. Specjalista Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN. Laureat nagrody im. prof. Tomasza Hofmokla w kategorii „Społeczeństwo Informacyjne” (NASK), Nagrody na stulecie UAM Doskonałość w nauce - użyteczność w praktyce. Czterokrotnie na liście 100 osób, które przyczyniły się do rozwoju kompetencji cyfrowej w Polsce decyzją Kapituły Polskiego Szerokiego Porozumienia na Rzecz Rozpowszechnienia Umiejętności Cyfrowych. Pomysłodawca i redaktor pierwszego w Polsce podręcznika do kryzysowej edukacji zdalnej, pt. : Edukacja w czasach pandemii wirusa COVID-19. Z dystansem o tym, co robimy obecnie jako nauczyciele (zdalnie.edu-akcja.pl).
Prof. ucz. dr hab. Małgorzata Żytko
Pedagog, pracownik naukowy Wydziału Pedagogicznego UW, członek ATEE (Association for Teacher Education in Europe) oraz PTP (Polskie Towarzystwo Pedagogiczne), ekspert OECD w zakresie wczesnej edukacji. Zainteresowania naukowe: psychologiczne, pedagogiczne oraz społeczne aspekty rozwoju i edukacji dzieci, wspieranie profesjonalnego rozwoju nauczycieli, projektowanie i wprowadzanie do praktyki innowacyjnych rozwiązań edukacyjnych dla szkoły podstawowej. Autorka licznych publikacji, koordynatorka badań w ramach grantów krajowych i zagranicznych.
Anna Dziama, pełnomocnik dyrektora ds. jakości i rozwoju działań edukacyjnych Centrum Nauki Kopernik
Z wykształcenia hydrolog, absolwentka Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego. Przez ponad dwadzieścia lat związana ze środowiskiem warszawskiej oświaty. Była nauczycielem, wychowawcą oraz zastępcą dyrektora I Społecznego Liceum Ogólnokształcącego „Bednarska”. W latach 90. współtworzyła nowatorski program dydaktyczny i wychowawczy tej pierwszej niepublicznej szkoły w Polsce. Budowała zespoły nauczycielskie i zarządzała szkołami prowadzonymi przez Fundację Szkoły Społecznej w Warszawie – Wesołej. Od 2010 pracuje w Centrum Nauki Kopernik. Początkowo w Dziale Edukacji i Komunikacji Naukowej, potem jako kierownik Działu Edukacji rozwijała współpracę Centrum z różnymi środowiskami edukacyjnymi. Odpowiadała m.in. za tworzenie autorskich zestawów edukacyjnych, warsztaty dla nauczycieli promujące aktywne metody nauczania, konferencję Pokazać-Przekazać, sieć Klubów Młodego Odkrywcy, program edukacji kosmicznej ESERO.
Prof. ucz. dr hab. Małgorzata Żytko
Pedagog, pracownik naukowy Wydziału Pedagogicznego UW, członek ATEE (Association for Teacher Education in Europe) oraz PTP (Polskie Towarzystwo Pedagogiczne), ekspert OECD w zakresie wczesnej edukacji. Zainteresowania naukowe: psychologiczne, pedagogiczne oraz społeczne aspekty rozwoju i edukacji dzieci, wspieranie profesjonalnego rozwoju nauczycieli, projektowanie i wprowadzanie do praktyki innowacyjnych rozwiązań edukacyjnych dla szkoły podstawowej. Autorka licznych publikacji, koordynatorka badań w ramach grantów krajowych i zagranicznych.
Małgorzata Zasuńska
Psycholożka i anglistka, od wielu lat związana z Warszawskim Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń. Wspomaga nauczycieli i koordynuje projekty dotyczące współpracy międzynarodowej. Zawodowe zainteresowania skupia na: edukacji językowej, edukacji migrantów i reemigrantów, prewencji radykalizacji oraz doskonaleniu kompetencji miękkich. Jest absolwentką International Visitor Leadership Program, Teaching English to Young Learners w University of Maryland. Superwizorka programu Good Behavior Game American Institutes for Research. Trenerka ART (Aggression Replacement Training). Jest członkiem Grupy Doradczej Programu English Teaching Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności.
Sylwia Żmijewska-Kwiręg
Od ponad dwudziestu lat zaangażowana w działania edukacyjne w środowisku szkolnym i pozarządowym. W Centrum Edukacji Obywatelskiej pracuje od 2001 roku. Obecnie jest członkinią Zarządu tej organizacji oraz szefową programu "Szkoła ucząca się". Nauczycielka wiedzy o społeczeństwie, autorka publikacji dydaktycznych i artykułów eksperckich, trenerka. Współautorka programów nauczania i podręczników do wiedzy o społeczeństwie, publikacji metodycznych dla nauczycieli realizujących projekty edukacyjne, scenariuszy zajęć, programów warsztatów i artykułów o tematyce obywatelskiej oraz dotyczącej uczenia się i nauczania. Współpracuje m.in. z Ośrodkiem Rozwoju Edukacji, Europejskim Centrum Solidarności, Stowarzyszeniem Era Nowe Horyzonty, Fundacją EFC, Warszawskim Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń, Biurem Komunikacji Społecznej Urzędu m.st. Warszawa, Szkołą Liderów. Od kilku lat członkini Komitetu Programowego konferencji “Pokazać - Przekazać" w Centrum Nauki Kopernik.
Dr Alina Szulgan
Absolwentka Uniwersytetu Jagiellońskiego, doktorat uzyskała na Uniwersytecie Warszawskim. Wieloletnia lektorka języka polskiego jako obcego, posiadająca ogromne doświadczenie w nauczaniu uczniów i studentów. Obecnie nauczycielka języka polskiego w oddziałach przygotowawczych w Szkole Podstawowej nr 58 im. Tadeusza Gajcego w Warszawie. Egzaminator państwowych egzaminów certyfikatowych z języka polskiego jako obcego na Uniwersytecie Medycznym w Warszawie.
Dr hab. Piotr Plichta
Pracownik naukowy w Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego. Doktor habilitowany nauk społecznych w dziedzinie: pedagogika, pedagogika specjalna. Nauczyciel dyplomowany z kilkunastoletnim doświadczeniem praktycznym. Autor i współautor około 100 publikacji naukowych, w tym monografii: „Socjalizacja i wychowanie dzieci i młodzieży z niepełnosprawnością intelektualną w erze cyfrowej”. Autor i współautor materiałów edukacyjnych, m.in. programu przeciwdziałania cyberprzemocy „IMPACT". Ekspert w projektach Centrum Edukacji Obywtelskiej „Dobre Łącza”, Fundacji Szkoła z Klasą „Szkoła Dobrostanu", „Jacy ludzie, taka szkoła. Osobiste doświadczenia z pandemii”.
dr Anna Grabowska
Doktor nauk humanistycznych w dziedzinie językoznawstwa, Instytut Romanistyki UW. Obecnie koordynator merytoryczny konferencji Pokazać-Przekazać 2022 w Pracowni Edukacji, Centrum Nauki Kopernik. Redaktor merytoryczny i prowadzący wielu polskich i międzynarodowych publikacji z zakresu edukacji i szkolnictwa wyższego. Członek zespołów badawczych i autorka artykułów dotyczących kompetencji oraz kształcenia i doskonalenia zawodowego nauczycieli. W latach 2018-2021 Prezes Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Jakości w Nauczaniu Języków Obcych PASE. W latach 2011-2017 redaktor naczelna czasopisma „Języki Obce w Szkole”. Od 2009 do 2017 roku koordynator programu KE European Language Label. Do 2017 roku kierownik Polskiego Biura Europejskiej Sieci Informacji o Edukacji - Eurydice. Wykładowca translatoryki oraz kultury j. polskiego w Instytucie Romanistyki i Instytucie Lingwistyki Stosowanej UW. Tłumacz sekcji polskiej Rady Unii Europejskiej w Brukseli w latach 2004-2005. Absolwentka European Masters in Conference Interpreting ILS UW i Westminster University oraz Interdyscyplinarnych Podyplomowych Studiów dla Tłumaczy Prawnych, Ekonomicznych i Sądowych w ILS UW. Członek grupy doradczej programu English Teaching PAFW. Redaktor, edytor oraz tłumacz pisemny i konferencyjny.
Mirosław Sielatycki
Obecnie zastępca Dyrektorki Biura Edukacji Urzędu m.st. Warszawy. Poprzednio nauczyciel w LO im. Tadeusza Reytana w Warszawie, doradca metodyczny, dyrektor Centralnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli, wice minister edukacji. Miłośnik Kopernika.
