Jak to robimy i skąd to wiemy?
Wszystkie nasze aktywności online opracowujemy korzystając z wieloletniego doświadczenia i zgromadzonej w Koperniku wiedzy o tym, jak przebiega proces uczenia się. Zadbaliśmy o to, by mimo nowych okoliczności zachować interaktywność, atrakcyjność oraz formę opartą na samodzielnym eksperymentowaniu.
Przygotowane i prowadzone przez nas zajęcia online w wysokim stopniu angażują uczniów poznawczo, emocjonalnie i behawioralnie, podnosząc przez to efektywność przyswajania wiedzy i sprzyjając rozwojowi uczenia się. Pokazują to wyniki badań zrealizowanych podczas zajęć zdalnych o nazwie e-Laboratoria, organizowanych dla szkół podstawowych w 2020 roku w ramach programu Nauka dla Ciebie*.
Kluczowy wpływ na uczenie się ma zaangażowanie ucznia. Wiąże się ono m. in. z koncentracją uwagi, dzięki której uruchamiane są procesy poznawcze, takie jak zapamiętywanie czy rozumienie. Zaangażowana osoba jest przekonana o słuszności tego, co robi i jest skłonna włożyć w to wiele wysiłku. Zaangażowanie można podzielić na:
- poznawcze - wysiłek wkładany w zrozumienie obserwowanych zjawisk oraz poczucie pewności co do nabytej wiedzy,
- emocjonalne - związane z emocjami pojawiającymi się podczas uczenia się (np. entuzjazm, poczucie satysfakcji),
- behawioralne - gotowość do podejmowania działań i aktywności związanych z uczeniem się (np. „aktywność”, chęć wykonywanie pomiarów i eksperymentów).
Wysoki poziom zaangażowania świadczy o dobrze działającym środowisku uczenia się, obejmującym stosowane podczas prowadzenia zajęć metody i pomoce naukowe oraz nawiązywane relacje. Praca online zmieniła to środowisko. Tym bardziej byliśmy ciekawi, jak nasze scenariusze i sposoby działania sprawdzają się w nowych okolicznościach. Okazało się, że jesteśmy skuteczni.
Jakie działania naszych edukatorów podczas zajęć zdalnych zbudowały angażujące środowisko uczenia się?
1. Systematyczne wspomaganie uczniów w rozumieniu zagadnień poruszanych podczas zajęć.
Edukatorzy stosują techniki skoncentrowane na stymulacji poznawczej. Są to nowatorskie metody prezentowania wiedzy, ułatwiające zrozumienie zjawiska i tym samym zwiększające zaangażowanie, takie jak:
- Stosowanie porównań, analogii do znanych z życia codziennych zjawisk i przedmiotów. Odwoływanie się do skojarzeń, a także posługiwanie się obrazowymi środkami przekazywania wiedzy. Nawiązywanie do tematów bliskich, znajomych i przyjemnych dla dzieci.
- Wspieranie dzieci w samodzielnym zdobywaniu wiedzy poprzez celowe formułowanie hipotez ewidentnie niezgodnych ze stanem faktycznym. Powoduje to poczucie rozbieżności i rozbudza potrzebę poszukiwania właściwej odpowiedzi.
- Świadome zarządzanie uwagą uczniów poprzez jej celowe ukierunkowanie na różne aktywności. Tworzenie właściwej dynamiki zajęć, przeplatanie okresów intensywnego uczenia się z elementami wprowadzającymi “poznawcze rozluźnienie”, np. żartowanie, swobodna wymiana opinii i odczuć.
- Elastyczne korzystanie z wielu metod prowadzenia zajęć, dostosowanych do aktualnych warunków technicznych i ewentualnych problemów.
2. Nawiązywanie przyjaznych relacji z uczniami.
Edukatorzy dbają o nawiązanie i podtrzymanie partnerskich relacji z uczniami, zostawiając możliwość realnego wpływu na przebieg zajęć, nawiązując do tematów bliskich uczniom, bezpośrednio z nimi związanych. Otwarta komunikacja i przyznawanie się do własnej niewiedzy buduje wspierające środowisko uczenia się.
3. Zespołowe prowadzenie zajęć.
Zajęcia prowadzone są w zespołach edukatorów, co sprawia, że zajęcia mają dużą dynamikę i naturalną interakcję. Daje to także większą możliwość dostrzeżenia ewentualnych problemów.
* Wspólny Program Ministra Edukacji i Nauki oraz Centrum Nauki Kopernik pod nazwą Nauka dla Ciebie finansowany jest w ramach dotacji Ministra Edukacji i Nauki na podstawie umowy z dnia 6 marca 2020 r. Nr 1/CNK-NAUKOBUS/2020. W ramach Programu Nauka dla Ciebie realizowane są działania „Naukobus” i „Planetobus” oraz zajęcia online.
