Współpraca CNK w Polsce i na świecie

Centrum Nauki Kopernik aktywnie uczestniczy w życiu społeczności centrów nauki w Polsce i na świecie. Jest członkiem Ecsite’a (The European Network of Science Centres and Museums) oraz SPINu - Porozumienia Społeczeństwo i Nauka.

SPiN

W marcu 2019 r. na odbywającej się w Gdańsku konferencji Interakcja – Integracja uroczyście zainaugurowaliśmy działanie Stowarzyszenia Społeczeństwo i Nauka SPiN. Zostało ono powołane w wyniku decyzji Rady Porozumienia SPiN, która uznała, że nadszedł czas na kolejny krok w rozwoju naszego środowiska. 

Zarząd Stowarzyszenia Społeczeństwo i Nauka SPiN

Prezes Zarządu: Monika Wiśniewska, Centrum Nowoczesności Młyn Wiedzy, Toruń
Skarbnik: Anna Grąbczewska, Fundacja Uniwersytet Dzieci, Kraków
Członkowie:
Robert Firmhofer, Centrum Nauki Kopernik, Warszawa
Robert Salisz, Muzeum Inżynierii Miejskiej, Kraków

Współpraca międzynarodowa

Użyj strzałek do przechodzenia między zakładkami

Czy centra nauki są odpowiedzią na zapotrzebowanie społeczne?

Od 1996 r. można zauważyć znaczną intensyfikację debaty publicznej w takich obszarach jak klimat, energetyka, zagrożenie pandemiczne, ochrona prywatności czy badania naukowe. Ponadto rewolucja cyfrowa, która wprowadziła technologię do naszego codziennego życia, stworzyła także nowe sposoby komunikowania i uczenia się. Odpowiedzią na te potrzeby stały się centra nauki, z których każde dostosowane jest do potrzeb lokalnej społeczności i działa na zasadzie pełnej otwartości.

Zarówno władze publiczne, jak i organizacje naukowe oraz międzynarodowe instytucje, wielonarodowe korporacje i środowiska akademickie, dostrzegają potrzebę zaangażowania społeczeństwa w globalną debatę na temat roli nauki i technologii w stymulowaniu rozwoju oraz zapewnieniu dobrobytu i zamożności. Prawie 3000 zlokalizowanych na całym świecie centrów nauki postawiło sobie za cel edukację opartą na doświadczeniu, czym zjednało sobie zaufanie ponad 310 milionów osób odwiedzających je każdego roku.

Jednakże można zauważyć, że zakres działalności centrów nauki w coraz większym stopniu wykracza poza samo demonstrowanie zjawisk przyrodniczych. Wiele centrów podejmuje próby angażowania społeczeństwa w dialog na temat globalnych problemów, wyposażając poszczególnych liderów lokalnych społeczności w niezbędne narzędzia pracy oraz przyczyniając się do realizacji Milenijnych Celów Rozwoju oraz Celów Zrównoważonego Rozwoju.

Rosnące znaczenie centrów nauki na świecie

Każdego roku powstają nowe centra nauki w szczególności w Afryce, Ameryce Południowej, krajach basenu Morza Śródziemnego, Europie Środkowo-Wschodniej oraz w Azji. Centra te kładą szczególny nacisk na uwzględnienie lokalnego kontekstu, rodzimych zasobów wiedzy oraz zróżnicowania wśród odbiorców. Można by wymienić szereg przykładów intensywnego dialogu świata nauki ze społeczeństwem, w wyniku którego idee oparte na wiedzy znajdują swoje odzwierciedlenie w procesach decyzyjnych. Współcześni ludzie są dużo lepiej przygotowani do udziału w inwestycjach w naukę i realizacji planów rozwojowych, przez co mogą wnosić aktywny wkład w rozwiązywanie zarówno problemów globalnych, jak i lokalnych. Znaczący wzrost zakresu promowania kreatywności, pomysłowości i innowacyjności przez centra nauki stał się kluczem do bardziej zrównoważonego rozwoju.

Światowy szczyt centrów nauki 2017

Centrum Nauki Kopernik uczestniczyło w Światowym Szczycie Centrów Nauki w Tokio. Spotkanie przedstawicieli centrów nauki odbywa się co trzy lata i jest ważnym wydarzeniem podsumowującym działania w zakresie partnerstwa, promowania nauki i zaangażowania prowadzonych ponad kulturowymi, politycznymi, gospodarczymi i geograficznymi granicami.

W wyniku poprzedniego spotkania (2014) podpisano Deklarację z Mechelen (od belgijskiego miasta, gdzie odbywał się Szczyt), która była swoistym planem działań niezbędnych do realizacji założeń, do których powołane są centra nauki – zbudowanie mostu między społeczeństwem, a nauką i technologią, a przez to rozwiązanie wielu globalnych problemów.

Podsumowując ostatnie trzy lata – zmiany jakie nastąpiły w otaczającym nas świecie – uczestnicy zdecydowali się rozwinąć Deklarację Mechelen o nowy Protokół. Zmiany kulturowe, technologiczne i naukowe w otaczającym nas świecie zachodzą szybko, co jest źródłem nowych możliwości, ale i wyzwań. Zadaniem ludzkości jest te szanse wykorzystać, a wyzwaniom sprostać.

Jak głosi Preambuła Protokołu Centra nauki i muzea edukacyjne na całym świecie są zaangażowane w propagowanie naukowo wykształconych społeczeństw i aktywnego udziału obywateli poprzez kształcenie, zwiększanie potencjału i inspirowanie ludzi w każdym wieku dzięki uświadomieniu im wpływu nauki na ich życie. Na świecie są prawie 3 tys. centrów nauki i muzeów edukacyjnych, które wpływają na ponad 310 mln odwiedzających – to znacząca siła o istotnym wpływie, ale i odpowiedzialność. Protokół z Tokio to deklaracja wzięcia tej odpowiedzialności poprzez szeroko definiowany zakres działań na rzecz zrównoważonego rozwoju ludzkości i budowy lepszego świata – takiego, w jakim chcielibyśmy żyć.

Piknik Naukowy realizuje ideę spotkania naukowców z możliwie największą liczbą ludzi, niezajmujących się zawodowo nauką, w nieformalnych warunkach już od 1997 roku. Sukces Pikniku Polskiego Radia i Centrum Nauki Kopernik stał się inspiracją dla wielu krajów, których przedstawiciele zaczęli tworzyć we współpracy z CNK podobne wydarzenia. Wokół nich powstało już całe środowisko popularyzatorów i komunikatorów nauki, a Piknik Naukowy stał się znakiem jakości i towarem eksportowym. Do Kopernika przyjeżdżają goście z całego świata, aby dowiedzieć się, jak organizować takie wydarzenie i w czym tkwi jego sukces.

Egalitarność Pikniku sprawia, że swoje odkrycia prezentować mogą zarówno naukowiec z międzynarodowymi sukcesami, jak i uczeń podstawówki. Piknik jest miejscem dla entuzjastów nauki, ale i sceptyków. Taką koncepcją chcemy się dzielić i służymy wsparciem wielu naszym zagranicznym kolegom, którzy z powodzeniem zaszczepiają to niezwykłe święto nauki w swoich krajach, m.in. na Ukrainie, w Gruzji i w Rosji.