
XI Festiwal Przemiany
„Klimat nas zmienia”. Tak brzmi hasło tegorocznego Festiwalu Przemiany, podczas którego przeanalizujemy różne strategie wyjścia z kryzysu klimatycznego. Nie obawiajcie się, nie będziemy straszyć nadciągającą katastrofą. Przeciwnie - skupimy się na najskuteczniejszych metodach jej uniknięcia.
8-10.10.2021
Wykład otwarcia XI Festiwalu Przemiany wygłosi prof. Naomi Oreskes, amerykańska historyczka nauki z Uniwersytetu Harvarda, która zajmuje się m.in. badaniami dot. negacjonizmu klimatycznego i zaufania do nauki. Ostatnio praca prof. Oreskes stała się inspiracją dostępnej do niedawna w Zachęcie wystawy Joanny Rajkowskiej pt. „Rhizopolis”. W zeszłym roku rozważania prof. Oreskes były podstawą wystawy „Wiek półcienia” w Muzeum Sztuki Nowoczesnej.
Dr Valérie Masson-Delmotte to francuska klimatolożka z Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC). Opowie o najnowszych ustaleniach IPCC dotyczących ocieplania się klimatu i konsekwencji tego ocieplania. Przedstawi też propozycje rozwiązań kryzysu. Guillaume Pitron to francuski dziennikarz i autor filmów dokumentalnych. Jego wykład będzie dotyczył rzadkich surowców, o których Pitron opowie w kontekście środowiskowym i geopolitycznym.
Na protestach klimatycznych na całym świecie dominują hasła negatywne. Protestujący zwykle komunikują, z jakimi zjawiskami i z którymi grupami interesów należy walczyć, żeby przezwyciężyć kryzys klimatyczny. Domagają się odejścia od paliw kopalnych i zaprzestania destrukcji środowiska. Zwracają uwagę na cierpienie ludzi i innych zwierząt w miejscach najbardziej zagrożonych zmianami klimatu. Na transparentach dominuje wskazywanie winnych i wyrażanie sprzeciwu oraz apelowanie o podjęcie jakichś działań naprawczych. Tylko jakich?
Dialogowe spotkania publiczności Przemian z różnymi ekspertami i ekspertkami – czyli rozmowy „po godzinach", w luźnej, towarzyskiej atmosferze. Stworzymy przestrzeń, w której będzie można komfortowo dyskutować. Wymieniać poglądy, bez dystansu wykładowca–słuchacz.
W tym roku wykładom i dyskusjom festiwalowym będzie towarzyszyła minigaleria siedmiu dzieł sztuki opatrzonych komentarzem nawiązującym do założeń XI edycji Przemian. Odbędzie się też spotkanie z Zuzą Stańską – twórczynią aplikacji DailyArt oraz strony DailyArt Magazine – która dokonała selekcji dzieł i przygotowała ich krytyczne opisy.
Jedno z najważniejszych równań fizyki oznajmia, że znikome ilości masy można zamienić w potężne ilości energii. Formuła E = mc2 opublikowana w 1905 roku przez Alberta Einsteina stanowi podstawę dla zrozumienia energii rozszczepienia i syntezy jąder atomowych.
Wystawa Przemian łączy naukę, technikę, sztukę i design. Obok eksponatów informacyjno-edukacyjnych można znaleźć i te, które mają oddziaływać na emocje, są bliższe codziennym doświadczeniom. Na wystawie będzie można spotkać i porozmawiać z twórcami i twórczyniami wybranych prac.
Do programu kina Przemian wybieramy zawsze filmy dokumentalne bezpośrednio związane z obszarami tematycznymi eksplorowanymi podczas festiwalu. Uzupełniają one wątki, na które może zabraknąć czasu podczas wykładów, dyskusji czy spotkań z ekspertami.
W tym roku na Przemianach postanowiliśmy sięgnąć po to potężne narzędzie komunikacyjne i zaprezentować naszej publiczności doświadczenia opowiadające o zmianie klimatu – niezwykle silnie oddziałujące na emocje, wyobraźnię i zmysły. Być może także Was zmotywują do proklimatycznych działań.
Zapraszamy na spotkanie z Oliverem Resslerem (Austria), Gottfriedem Haiderem (Austria), Magdaleną Mojsiejuk (Polska) oraz Heleną Maciukiewicz (Polska) – artystami i artystkami nagrodzonymi w konkursie na projekty artystyczne zorganizowanym przez Austriackie Forum Kultury oraz Centrum Nauki Kopernik.
Przemysłowe emisje CO2 negatywnie wpływają na klimat. W tej kwestii od kilku dekad w nauce panuje konsensus. Jednym z najważniejszych działań prowadzących do rozwiązania kryzysu klimatycznego jest w związku z tym odejście od paliw kopalnych i stworzenie możliwie najmniej emisyjnego systemu energetycznego. Konsensus w nauce nie przekłada się jednak na konsensus polityczny. Okres transformacji to czas niepokoju, niepewności i wątpliwości.
Czy transformacja energetyczna i inne globalne działania, mające na celu rozwiązanie kryzysu klimatycznego, to także transformacja kulturowa? Kim są negacjoniści klimatyczni, którzy robią wszystko, by spowolnić walkę z globalnym ociepleniem? Na te pytania spróbujemy odpowiedzieć podczas festiwalu.
Tematy festiwalowe
- zaufanie do nauki i źródła wiedzy o zmianie klimatu
- ślad węglowy
- transformacja energetyczna
- elektromobilność i zmiany w transporcie
- sprawiedliwość klimatyczna
- geoinżynieria
- metale rzadkie (zarówno w kontekście OZE, jak i technologii cyfrowych)
- protesty klimatyczne i dialog międzypokoleniowy
Co w programie?
Wykłady
Naomi Oreskes, historyczki nauki z Uniwersytetu Harvarda
Valérie Masson-Delmotte z Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu (IPCC)
Guillaume Pitron, francuski dziennikarz i dokumentalista
Doświadczenia VR-owe
Poznajcie swój własny ślad węglowy, spójrzcie na świat z perspektywy drzewa, zobaczcie inne oblicze nocy.
Interdyscyplinarna wystawa
Wyobraźcie sobie świat, w którym na dobre zagościły niskoemisyjne źródła energii, przyroda jest doceniana, wszyscy dbają o zdrowie i są bardziej świadomi środowiskowych kosztów globalnego handlu oraz technologii cyfrowych. Na wystawie obecni będą jej twórcy.
Minigaleria dzieł sztuki
Porozmawiajmy o zmianach społecznych i emocjach, które towarzyszyły przełomom naukowo-technicznym od czasu rewolucji przemysłowej.
Spotkania z ekspertami i dyskusje
Wśród naszych ekspertów znajdą się fizycy, biolodzy, geolodzy, ekonomiści, prawnicy, kulturoznawcy, dziennikarze, przedstawiciele organizacji pozarządowych, kultury hakerskiej, projektowania i sztuki.
Spotkania to okazja do zapoznania się z różnymi tematami i otwartej dyskusji w kameralnym gronie.
Kino festiwalowe
Projekcje filmów, uzupełniających wątki poruszane przez ekspertów.
Warsztaty
Poszukiwania pozytywnych scenariuszy przyszłości bez spalania paliw kopalnych.
Muzyka
Planowane są dwa wieczory DJ-skie.
Kawiarnia festiwalowa
Specjalne menu oparte na produktach roślinnych i lokalnych, nawiązujące do wątków naukowych i inżynieryjnych, poruszanych w dyskusjach eksperckich.

prof. Naomi Oreskes

Guillaume Pitron to francuski dziennikarz, publikuje m.in. w. „Le Monde Diplomatique”, „National Geographic”) oraz twórca reportaży telewizyjnych. Zajmuje się ekonomicznymi, politycznymi i środowiskowymi konsekwencjami pozyskiwania i wykorzystywania surowców naturalnych – m.in. metali ziem rzadkich z Chin, ropy na Alasce, gumy arabskiej w Sudanie i liści khat w Djibouti.

Adam Błażowski
Dr Tomasz Markiewka
Marcin Popkiewicz
Monika Sadkowska
Grzegorz Czemiel

Aleksander Jasiak
Dariusz Aksamit
Zbigniew Bohdanowicz
Paweł Ngei
Star Ngei
dr Andrzej Marzec
Maja Laura Jaryczewska
Jakub Królak
Marcin Koziorowski
Michał Klata
Maciej Lenartowicz
Dr inż. Karol Wawrzyniak
Tomasz Chmiel