„Wielozmysły Kopernika” to przedsięwzięcie, którego głównym celem jest zbudowanie oferty dostępnej dla osób ze szczególnymi potrzebami. Ze wzglądu na nasz cel społeczny widzimy ciągłą potrzebę włączania różnych grup w życie kulturalno-naukowe. Działając zgodnie z testowanym modelem zapewniania dostępności oferty i zasobów instytucji kultury dla osób ze szczególnymi potrzebami, chcemy poprawić dostępność oferty Kopernika oraz bliżej poznać sposób funkcjonowania potencjalnych odbiorców.
W projekcie zaplanowane są działania włączające środowisko osób ze szczególnymi potrzebami w proces budowania dostępności oferty oraz komunikację z odbiorcami.
Partycypacja
Od wielu lat wychodzimy naprzeciw oczekiwaniom społecznym w zakresie włączania w życie kulturalne i naukowe osób ze szczególnymi potrzebami. Dzięki współpracy zarówno formalnej, jak i nieformalnej z instytucjami reprezentującymi środowisko osób ze szczególnymi potrzebami udało nam się wprowadzić szereg rozwiązań przyczyniających się do zwiększenia dostępności oferty Kopernika, np.:
- cyfrowy przewodnik dla osób w spektrum autyzmu (we współpracy z Fundacją Synapsis);
- ciche godziny (we współpracy z Fundacją JiM);
- coroczny udział w Festiwalu Kultury bez barier (we współpracy z Fundacją Kultura bez barier);
- działania realizowane we współpracy m.in. z: Instytutem Głuchych, Centrum Dzwoni, Samorzecznikami Mary i Max.
Dzięki informacji zwrotnej uzyskanej w kontaktach z indywidualnymi odwiedzającymi oraz ich opiekunami wdrożyliśmy następujące rozwiązania:
- podstrona „Kopernik bez barier”;
- ułatwienia infrastrukturalne: szeroka bramka wejściowa, niższe kasy;
- wyraźne oznaczenia miejsc nieodpowiednich dla osób ze szczególnymi potrzebami (np. miejsca z polem (elektro)magnetycznym, światłem stroboskopowym itp.);
- tyflomapy naprzeciwko kas oraz w przestrzeni Wystaw;
- audiodeskrypcja do filmów w Planetarium;
- słuchawki wyciszające;
- system „Migam”.
Wśród działań włączających środowisko osób ze szczególnymi potrzebami w ramach „Wielozmysłów Kopernika” zaplanowaliśmy m.in. opracowanie specjalnej „ścieżki zwiedzania”. Oznacza to przygotowanie wybranych eksponatów pod kątem osób ze szczególnymi potrzebami (audiodeskrypcja, opis w PJM oraz w prostym języku), tak by na równi z innymi odbiorcami mogły one eksperymentować i korzystać ze stacji badawczych. Ewaluatorami „ścieżki” będą dzieci z niepełnosprawnością wzroku oraz przedstawiciele instytucji reprezentujących środowisko osób z niepełnosprawnością słuchu. Na bazie ich rekomendacji dobierzemy odpowiednie rozwiązania w zakresie dostępności.
Podstawą do prac w zakresie dostępności oferty jest raport z audytu dostępności architektonicznej sporządzony przez Fundację TUS. Raport ten kompleksowo wskazał nam kierunek działania i pozwolił przygotować plan zwiększenia dostępności Centrum Nauki Kopernik. Planujemy na bieżąco weryfikować pola możliwej współpracy ze środowiskami reprezentującymi osoby ze szczególnymi potrzebami, tak by jak najlepiej odpowiadać na ich aktualne potrzeby i oczekiwania w zakresie dostępności oferty i jej rozwoju.
Pozostałe działania przewidziane w projekcie
W ramach „Wielozmysłów Kopernika” planujemy przeprowadzić ponadto następujące działania:
- Wieczory dla dorosłych;
- pokazy naukowe;
- zakup i montaż ścieżek naprowadzających, tyflomap (stałych i mobilnych) oraz wykonanie audiodeskrypcji wybranych eksponatów
- szkolenia dla pracowników
Wieczory dla dorosłych
Jeden raz w miesiącu, po godzinach zwiedzania, Kopernik będzie otwierał się dla dorosłych ze szczególnymi potrzebami, oferując im ciekawy program, spotkania z naukowcami i niekonwencjonalne podejście do nauki. Forma przekazu zorientowana będzie zarówno na humanistów, jak i miłośników nauk ścisłych. Tradycyjnie program obejmuje: dwa wykłady, warsztaty, zwiedzanie wystaw stałych i czasowych oraz inne stałe pozycje z oferty.
Pokazy naukowe
Pokaz naukowy to 30-minutowe show składające się z widowiskowych doświadczeń ukazujących różne zjawiska, połączone atrakcyjną narracją. Zakładają aktywny udział widowni oraz żywą interakcję z ochotnikami. Repertuar pokazów jest sezonowy i zmienia się średnio co dwa miesiące. Dla osób z niepełnosprawnością słuchu udostępnimy pokazy: „Umysł przyłapany”, „Morskie opowieści o równowadze”, „Naukowe świętowanie”, „Odkrywcy”. W trakcie wydarzeń planujemy wprowadzenie tłumacza PJM. W ramach dostępności planowany jest także zakup przenośnych pętli indukcyjnych (do wykorzystania w zależności od realizowanych programów: warsztaty, laboratoria, przestrzenie wystaw itp.). Liczymy, że zastosowane rozwiązania znacząco wpłyną na niwelowanie przeszkód w swobodnym i możliwie samodzielnym udziale osób ze specjalnymi potrzebami w udostępnianej ofercie Kopernika.
Ścieżki naprowadzające i tyflomapy oraz audiodeskrypcja wybranych eksponatów
Większość eksponatów Centrum Nauki Kopernik projektowana jest zgodnie z koncepcją projektowania uniwersalnego, przyjaznego dla osób z niepełnosprawnością wzroku. Niemniej jednak sama dostępność tych przestrzeni jest według odwiedzających ograniczona przez brak dostosowanego systemu naprowadzania oraz orientacji w przestrzeni Kopernika. Chcemy wyjść naprzeciw potrzebom osób z niepełnosprawnością wzroku i umożliwić tej grupie możliwie swobodny udział w wydarzeniach związanych z wystawami, które bez wątpienia niosą ze sobą walor edukacyjny i włączający społecznie.
Szkolenia dla pracowników
Realizując szkolenia dla pracowników Centrum Nauki Kopernik, którzy mają bezpośredni kontakt z osobami ze szczególnymi potrzebami, liczymy na zwiększenie ich świadomości w zakresie poprawności kontaktu i specyfiki pracy związanej z wizytą osób o specjalnych potrzebach. Zależy nam także, by wzrosło u pracowników poczucie „bezpieczeństwa” i pewności siebie w kontakcie z osobami o specjalnych potrzebach. Planujemy utrzymać model „bieżącego reagowania na potrzeby pracowników” w zakresie ich pracy z osobami z tej grupy.
Rezultaty
W wyniku realizacji planowych działań spodziewamy się wzrostu zainteresowania naszą ofertą w gronie osób z niepełnosprawnością słuchui wzroku (w tym dzieci), wyższej partycypacji przedstawicieli tych grup w życiu kulturalnym i naukowym (w tym dostępu do najnowszej, pozyskanej z wiarygodnych źródeł wiedzy) i tym samym – wyjścia ze strefy wykluczenia społeczno-kulturalnego.
Więcej informacji oraz harmonogram opisanych działań opublikujemy na naszej stronie już wkrótce.
Przedsięwzięcie grantowe „Wielozmysły Kopernika” realizowane jest przez Centrum Nauki Kopernik na podstawie Umowy nr 114/KBB/261/2022 o powierzenie grantu w ramach projektu „Kultura bez barier” realizowanego przez Państwowy Fundusz Osób Niepełnosprawnych w partnerstwie z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Institut für Bildung und Kultur e.V. oraz Fundacją Kultura bez Barier w ramach Działania 4.3 Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014–2020, współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.
