Flaga i godło Polski

Nauka ma głos

To wspólny projekt Centrum Nauki Kopernik oraz Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Jest nowym komponentem programu „Nauka dla Ciebie”, który wspólnie z Ministrem realizujemy od 2018 roku. Przez te lata zauważyliśmy, że istnieje potrzeba – zwłaszcza u młodych ludzi – kontaktu i rozmów z naukowcami, aby lepiej rozumieć naukę. W projekcie „Nauka ma głos” podejmujemy temat zaufania do nauki, na które składa się zaufanie do naukowców, do instytucji naukowych i wiedzy naukowej. Ma on charakter pilotażowy i potrwa trzy lata.

Cele projektu

  • budowanie społecznego zaufania do nauki i metod, które prowadzą do rozwoju wiedzy naukowej,
  • podniesienie kompetencji naukowców i naukowczyń w zakresie angażującej komunikacji naukowej,
  • opracowanie formatów komunikacji naukowej i przygotowanie materiałów szkoleniowych dla naukowców i naukowczyń w celu upowszechnienia i utrwalenia tego rodzaju oddziaływań,
  • realizacja projektu badawczego skutkującego rozwojem wiedzy na temat relacji między komunikacją naukową a postawą zaufania wobec nauki,
  • stworzenie sieci i modeli współpracy między naukowcami i naukowczyniami a instytucjami edukacji nieformalnej: Centrum Nauki Kopernik i lokalnymi ośrodkami partnerskimi SOWA.

Dlaczego dajemy głos nauce?

Nauka ma wpływ na rozwój społeczeństwa – pozwala nam lepiej rozumieć świat i zjawiska w nim zachodzące. Jest gruntem, na którym rozwijamy technologie – tworzymy nowe, ułatwiające nam życie narzędzia i rozwiązania. Ma również kluczowe znaczenie w kształtowaniu społecznej edukacji. Jest fundamentem programów edukacyjnych rozwijających krytyczne myślenie, umiejętności rozwiązywania problemów i analizy. To także podstawa wychowywania kolejnych pokoleń, które będą w stanie radzić sobie z wyzwaniami przyszłości.

Badania społeczne pokazują, że nie każdy ufa nauce, a także naukowcom, choć to zawód zaufania publicznego. Poziom zaufania do nauki różni się w zależności od kraju, a więc istotne jest podejście lokalne i kontekstualne w jej komunikowaniu.

Współczesna komunikacja naukowa zmaga się ze skomplikowanym językiem i przesytem informacyjnym. Brak też mechanizmów, które sprawiałyby, że byłaby ona traktowana jak pełnoprawna część pracy badawczej. Widzimy potrzebę budowania relacji między społeczeństwem i ludźmi nauki – opartych na zaufaniu i dialogu. To warunek niezbędny, aby móc skutecznie komunikować naukę.

Z badań wynika, że jeśli chcemy, aby skojarzenia z nauką były pozytywne, a obywatele nauce ufali, komunikacja naukowa nie może dłużej opierać się tylko na jednostronnym przekazie w mediach tradycyjnych. Potrzebne są nowe rozwiązania, m.in. stała obecność w nowych mediach. Badania wskazują też, że największy wpływ na zaufanie i ciekawość naukową mają formaty cechujące się najwyższą interaktywnością. Dlatego naukę należy intensywnie komunikować w mediach społecznościowych, a działanie komunikacyjne – uzupełnić o partycypacyjne metody przekazu.

W projekcie „Nauka ma głos” umożliwiamy kontakt z naukowcami i naukowczyniami. To jeden ze skutecznych sposobów budowania zaufania do metod i rezultatów ich pracy. Publiczność będzie miała okazję:

  • spotkać się z badaczami i badaczkami i porozmawiać o ich pracy naukowej,
  • uczestniczyć w prawdziwych badaniach naukowych (nauka obywatelska).

W Koperniku nauka zawsze ma głos

Misją Centrum Nauki Kopernik jest inspirowanie do doświadczania, rozumienia świata i odpowiedzialnego działania.

Ludzie kształtują świat przyjazny dla siebie i natury, rozwijając i stosując naukę – to wizja, realizacji której służy nasza działalność programowa.

W Koperniku opieramy się na autorytecie nauki wynikającym ze sposobu osiągania konsensusu naukowego. Angażujemy naukowców i naukowczynie w nasze działania i ułatwiamy im dialog społeczny. Szerokiej publiczności stwarzamy okazję do samodzielnego doświadczania nauki, a także sami naukę komunikujemy. Wierzymy w model dialogowy oparty na wsłuchiwaniu się w potrzeby odbiorców, wzajemnej ciekawości i dzieleniu się wiedzą. Nawiązujemy liczne partnerstwa akademickie – naukowcy i naukowczynie są obecni na naszych Wystawach oraz w wielu cyklicznych działaniach, takich jak:

  • Wieczory dla dorosłych (cykliczne wydarzenie organizowane raz w miesiącu po godzinach otwarcia wyłącznie dla osób pełnoletnich, poświęcone za każdym razem innemu tematowi),
  • Prosto z nieba (cykl wykładów w Planetarium),
  • Piknik Naukowy (największa w Europie plenerowa impreza promująca naukę),
  • Festiwal Przemiany (coroczne interdyscyplinarne wydarzenie w wiarygodny sposób prezentujące naukę i technologię oraz praktyczny wymiar innowacji),
  • LivingLAB (eksponaty eksperymentalno-badawcze),
  • Lekcje nie z tej Ziemi (cykl spotkań z młodzieżą w ramach edukacji kosmicznej, w programie ESERO),
  • wykłady otwarte na różne tematy (zaglądaj na stronę główną Kopernika, aby ich nie przegapić),
  • współtworzenie scenariuszy zajęć szkolnych.

Przez wiele lat organizowaliśmy – we współpracy z Fundacją British Council – FameLab, konkurs komunikacji naukowej. Jego ideą było popularyzowanie nauki oraz przedstawianie skomplikowanych zagadnień naukowych w zrozumiały sposób. Badacze i badaczki w ciągu trzech minut – w sposób atrakcyjny i zarazem klarowny – opowiadali o swoich badaniach.

Jakie działania podejmiemy? 

Naszym głównym celem jest poprawa komunikacji między naukowcami a społeczeństwem. W otwartym naborze wybierzemy 25 naukowców, którzy w Centrum Nauki Kopernik oraz w ośrodkach partnerskich SOWA poza Warszawą przeprowadzą spotkania z publicznością, wykorzystując opracowane przez nas angażujące formaty komunikacji naukowej. To pierwszy ze sposobów angażowania obywateli w naukę.

Drugie zaplanowane przez nas działanie to włączenie obywateli w realne badania naukowe (nauka obywatelska).

 „Nauka ma głos” jednocześnie sama w sobie jest projektem badawczym, ponieważ podejmowane aktywności będą na bieżąco ewaluowane. Zapytamy publiczność, która weźmie udział w spotkaniach z naukowcami, o jej spostrzeżenia. Porozmawiamy także z uczestnikami projektu nauki obywatelskiej. Na tej podstawie będziemy mogli uchwycić wpływ działań projektu na zmiany postaw obywateli do nauki i naukowców. Jednocześnie uzyskamy wiedzę o tym, jakie formaty komunikacji naukowej pozytywnie oddziałują na zaufanie ludzi do nauki oraz odpowiadają naukowcom.


Nauka ma głos jest realizowana i finansowana w ramach wspólnego Programu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Centrum Nauki Kopernik pod nazwą Nauka dla Ciebie. Program Nauka dla Ciebie finansowany jest w ramach dotacji Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego na podstawie umowy z dnia 23 października 2023 r. Nr MEiN/2023/DPI/3079.